વર્ષમાં એક જ વાર બનતી શાહજહાંની પ્રિય એવી મુતંજન વાનગી
હકિકતમાં મુતંજનએ ઝર્દા વાનગીનું જ એક વેરિએશન છે. દક્ષિણ એશિયામાં ઘણાં લોકો ડેઝર્ટ તરીકે ઝર્દાનો ઉપયોગ કરે છે. ઝર્દ એ પર્શિયન અને ઉર્દુ પરથી બનેલો શબ્દ છે. જેનો અર્થ પીળો થાય છે. કારણકે આ વાનગીનો કલર પીળો હોય છે. પરંતુ હાલના સમયમાં ઝર્દામાં અનેક રંગોનો ઉપયોગ થાય છે. તેમજ તેમાં વિવિધ ડ્રાયફ્રુટ ઉમેરીને તેને વધુ સ્વાદિષ્ટ બનાવવામાં આવે છે.
મુતંજન એ ઝર્દાનું વેરિએશન છે. જેમાં મીટના ફ્રાય કરેલા નાના ટુકડા ઉમેરવામાં આવે છે. આ વાનગી મુઘલ સમ્રાટ શાહજહાંની પ્રિય હતી અને અવાર નવાર તેમની ફર્માઇશ પર બનાવવામાં આવતી હતી.
મુતંજન એક ખાસ શાહી પકવાન છે. જે વર્ષમાં એક જ વાર બકરીઇદના આગલા દિવસે બનાવવામાં આવે છે.
મુતંજન બનાવવાની રીત
સામગ્રીઃ
- દોઢ કપ બાસમતી ચોખા
- 500 ગ્રામ મટન
- 10 કળી લસણ
- 2 ઇંચ આદુ
- ¼ કપ ઘી
- 1 પાતળી, ઝીણી સમારેલી ડુંગળી
- 4 કાળામરી
- 1 ઇંચના બે તજના ટુકડા
- 4 કરી પત્તા
- 9 લીલી ઇલાયચી
- 4 કાળી ઇલાયચી
- ¼ ચમચી જાયફળ
- 2 ચમચી યોગર્ટ
- દોઢ કપ ખાંડ
- 2 ચમચી લીંબુનો રસ
- 2 ચમચી ગુલાબજળ
- 2 ચમચી કેવડાનું જળ
- 4 લવિંગ
- થોડા કેસરના તાંતણા
- સ્વાદાનુસાર મીઠું
- ચોખાને ધોઇને પલાળી રાખવા. આદુ-લસણની પેસ્ટ બનાવવી.
- કઢાઇમાં ઘી ગરમ કરી ડુંગળીને ગુલાબી થાય ત્યાં સુધી સાંતળવી.
- હવે તેમાં કાળા મરી, તજ, લવિંગ, લીલી ઇલાયચી, કાળી ઇલાયચી, કરી પત્તા, જાયફળ અને છીણેલા આદુ-લસણ ઉમેરો. બે ત્રણ મિનીટ સુધી ચઢવો.
- તેમાં મટનના ટુકડા, આદુ-લસણની પેસ્ટ, યોગર્ટ અને મીઠું ઉમેરી મટન બ્રાઉન થાય ત્યાં સુધી ચઢવો.
- ત્યારબાદ તેમાં દોઢ કપ પાણી ઉમેરી ઢાંકીને મટન ચઢે ત્યાં સુધી પકવો.
- મટન ચઢી જાય પછી ઉપરનું ઢાંકણુ હટાવી પાણી બળી જાય ત્યાં સુધી ફરી પકવો.
- તેમાંથી મટનના ટુકડા બહાર કાઢીને એક સાઇડ પર રાખવા.
- બીજા પેનમાં ખાંડમાં અડધો કપ પાણી લઇને ઉકાળવુ. જ્યાં સુધી ખાંડ ઓગળે નહી ત્યા સુધી તેને હલાવવું.
- ત્યારબાદ તેમાં લીંબુનો રસ, ગુલાબજળ અને કેવડાનું પાણી અને કેસર ઉમેરવું.
- મલમલના કાપડમાં તજ પત્તા, લીલી ઇલાયચી, કાળી ઇલાયચી, કરી પત્તા, કાળામરી, લવિંગને મૂકી પોટલી બાંધવી.
- ચાર કપ પાણી ઉકાળી તેમાં ચોખા અને મલમલની પોટલી નાંખી ચોખાને અધકચરા ચઢવવા.
- ભાત ચઢી જાય ત્યારબાદ તેમાંથી પાણી નીતારી લેવુ.
- હવે ભાતમાં મટનના પીસ અને ખાંડની ચાસણી ઉમેરી બરાબર હલાવવું.
- શાહી મુતંજન તૈયાર છે તેને ગરમાગરમ સર્વ કરવું.
