આજે પરિવર્તિની એકાદશી પર અવશ્ય સાંભળો વ્રત કથા, મળશે તમને પુણ્ય અને પૂર્ણ ફળ

17 સપ્ટેમ્બર શુક્રવારે ભાદ્રપદ મહિનાની શુક્લ પક્ષની એકાદશી એટલે કે પરિવર્તિની એકાદશી અને તેને વામન એકાદશી પણ કહેવામાં આવે છે. આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુના વામન સ્વરૂપની પૂજા કરવામાં આવે છે.

ભાદ્રપદ શુક્લ એકાદશીના દિવસે ભગવાન વિષ્ણુ યોગ નિદ્રામાં પોતાનો માર્ગ બદલે છે, તેથી તેને પરિવર્તન એકાદશી કહેવામાં આવે છે. ભગવાન વિષ્ણુના યોગ નિદ્રાનો સમયગાળો ચાર મહિનાનો છે, જેને ચાતુર્માસ કહેવામાં આવે છે. આ સમયે ચાતુર્માસ ચાલી રહ્યો છે.

પરિવર્તન એકાદશીના દિવસે ઉપવાસ સાથે ભગવાન વિષ્ણુના વામન અવતારની પૂજા કરવામાં આવે છે. પછી પૂજા સમયે, વ્યક્તિ પરિવર્તન એકાદશી વ્રતની કથા સાંભળે છે. વ્રતની કથા સાંભળીને વ્રત પૂર્ણ થાય છે અને તેનું પૂર્ણ પુણ્ય અને ફળ પ્રાપ્ત થાય છે. આવો જાણીએ પરિવર્તન એકાદશીની વ્રત કથા વિશે.

પરિવર્તિની એકાદશી વ્રત કથા:-

એકવાર યુધિષ્ઠિરને ભગવાન કૃષ્ણ પાસેથી પરિવર્તિની એકાદશી વ્રત વિશે જાણવાની ઈચ્છા થઈ. પછી શ્રી કૃષ્ણએ તેમને પરિવર્તણી એકાદશી વિશે કહ્યું. તેમણે કહ્યું કે ત્રેતાયુગમાં દૈત્યરાજ બાલી ભગવાન વિષ્ણુના વિશિષ્ટ ભક્ત હતા. તેની શક્તિથી ઇન્દ્ર અને દેવતાઓ ડરી ગયા. તે ઈન્દ્રલોકના વશમાં હતો. તેના ભયથી બધા દેવતાઓ ભગવાન વિષ્ણુ પાસે ગયા.

ઈન્દ્ર સહિત તમામ દેવોએ ભગવાન વિષ્ણુને રાક્ષસ બલિના ભયમાંથી મુક્તિ માટે પ્રાર્થના કરી હતી. પછી ભગવાન વિષ્ણુએ તેમનો વામન અવતાર લીધો. તે પછી તે રાક્ષસ રાજા બાલી પાસે ગયો અને તેની પાસે દાનમાં ત્રણ પગલાંની જમીન માંગી. બાલીએ વામન દેવને ત્રણ પગલાંની જમીન આપવાનું વચન આપ્યું હતું.

પછી વામન દેવે પોતાનું પ્રચંડ સ્વરૂપ ધારણ કર્યું. તે પછી એક પગલામાં સ્વર્ગ અને બીજા પગલામાં પૃથ્વી માપવામાં આવી. પછી તેણે બાલીને પૂછ્યું કે તેનું ત્રીજું પગલું ક્યાં રાખવું. પછી તેણે કહ્યું, હે પ્રભુ! તેના માથા પર ત્રીજું પગલું મૂકો. એમ કહીને તેણે ભગવાન સમક્ષ માથું નમાવ્યું.

આ પછી પ્રભુ વામને ત્રીજું પગથિયું તેના માથા પર મૂક્યું. આ રીતે ભગવાન વિષ્ણુના વામન અવતારનો હેતુ પૂર્ણ થયો અને દેવોને બલિદાનના ભય અને આતંકથી મુક્તિ મળી.

પૂજા વિધિ:-

ભગવાન ઉપર શુદ્ધ જળ ચઢાવવું અને પછી પંચામૃતથી સ્નાન કરાવો. તે પછી ફરીથી શુદ્ધ જળ ચઢાવો. તે પછી ભગવાનને ગંધ, ફૂલ, ધૂપ, દીવ, નેવેદ્ય વગેરે પૂજન સામગ્રી અર્પણ કરો. વિષ્ણુ સહસ્ત્રનામનો જાપ તથા ભગવાન વામનની કથા સાંભળો. તે પછી ભગવાનને નૈવેદ્ય ધરાવીને આરતી કરો અને બધાને પ્રસાદ વહેંચો.

પરિવર્તિની એકાદશીનું વ્રત અને મહત્ત્વ:-

વિષ્ણુ ધર્મોત્તર પુરાણ પ્રમાણે વિધિ-વિધાન સાથે પરિવર્તિની એકાદશી વ્રત કરનાર લોકોને વાજપેય યજ્ઞનું ફળ મળે છે. જાણ્યે-અજાણ્યે થયેલાં દરેક પ્રકારના પાપ દૂર થઈ જાય છે. શ્રીકૃષ્ણએ યુધિષ્ઠિરને કહ્યું છે કે આ એકાદશીએ વ્રત અને પૂજા કરવાથી ભગવાન વિષ્ણુ, શિવ અને બ્રહ્મા એટલે ત્રિદેવોની પૂજાનું ફળ મળે છે. આ વ્રત દરેક પ્રકારની મનોકામનાઓ પૂર્ણ કરનાર માનવામાં આવે છે.

શ્રી કૃષ્ણએ યુધિષ્ઠિરને કહ્યું કે જેઓ પરિવર્તન એકાદશીનું વ્રત રાખે છે અને ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરે છે, તેમને તમામ પાપોથી મુક્તિ મળે છે.