આજથી શરૂ થશે કોમનવેલ્થ ગેમ્સ, પહેલીવાર પુરૂષો કરતાં વધુ ગોલ્ડ મહિલાઓને

બર્મિંગહામમાં આજથી કોમનવેલ્થ ગેમ્સ શરૂ થઈ રહી છે. ભારતીય સમય અનુસાર રાત્રે 11:30 વાગ્યે ભવ્ય ઉદઘાટન સમારોહ સાથે કાર્યક્રમની શરૂઆત થશે. આ ગેમ્સ 8 ઓગસ્ટ સુધી ચાલશે. કોમનવેલ્થ ગેમ્સ 2022માં 283 વિવિધ મેડલ ઈવેન્ટ્સનો સમાવેશ થાય છે. આ વર્ષે 72 ટીમો ભાગ લઈ રહી છે. આ ગેમ્સ માટે લગભગ 6,500 એથ્લેટ્સ અને સપોર્ટ સ્ટાફ બર્મિંગહામ પહોંચ્યા છે. કોમનવેલ્થ ગેમ્સમાં મહિલા ટી20 ક્રિકેટનો પ્રથમ વખત સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે.

1930માં શરૂ થયેલી કોમનવેલ્થ ગેમ્સની આ 22મી આવૃત્તિ છે. પ્રથમ કોમનવેલ્થ ગેમ્સ 1930માં કેનેડાના શહેર હેમિલ્ટનમાં યોજાઈ હતી. 1930માં કોમનવેલ્થ ગેમ્સમાં 11 દેશોના 400 જેટલા ખેલાડીઓએ ભાગ લીધો હતો. ત્યારપછી એથ્લેટ્સે છ રમતોમાં 59 ઈવેન્ટ્સમાં તેમની કુશળતા દર્શાવી હતી. 1930 થી દર ચાર વર્ષે તેનું આયોજન કરવામાં આવે છે.

જોકે, 1942 અને 1946માં કોમનવેલ્થ ગેમ્સ બીજા વિશ્વયુદ્ધને કારણે યોજાઈ શકી ન હતી. ભારત 18મી વખત આ ગેમ્સનો ભાગ બની રહ્યું છે. ભારતે આ ગેમ્સમાં અત્યાર સુધીમાં 181 ગોલ્ડ, 173 સિલ્વર અને 149 બ્રોન્ઝ મેડલ જીત્યા છે. 2002 માન્ચેસ્ટર ગેમ્સ બાદથી સતત દરેક કોમનવેલ્થ ગેમ્સમાં મેડલની દ્રષ્ટિએ ભારત ટોચના પાંચ દેશોમાં સામેલ છે.

આ દરમિયાન 20 વર્ષમાં તેણે 131 ગોલ્ડ સહિત 350 મેડલ જીત્યા છે. આ સદીમાં ભારતની સફળતામાં શૂટર્સનો મોટો ફાળો રહ્યો છે. આ વખતે શૂટિંગનો આ સ્પોર્ટ્સમાં સમાવેશ કરવામાં આવ્યો નથી, તેથી ભારત માટે ટોપ ફાઈવમાં આવવું એક મોટો પડકાર હશે.

11 દિવસ લાંબી ગેમ્સની શરૂઆત આજે એલેક્ઝાન્ડર સ્ટેડિયમમાં આયોજિત ઉદ્ઘાટન સમારોહ સાથે થશે. ઈંગ્લેન્ડ છેલ્લા 20 વર્ષમાં ત્રીજી વખત આ ગેમ્સનું આયોજન કરી રહ્યું છે. કોમનવેલ્થ ગેમ્સમાં વસ્તીની દ્રષ્ટિએ સૌથી મોટા દેશ ભારત માટે આ રમતો મેડલ જીતવાની બાબતમાં ઘણી ફાયદાકારક સાબિત થઈ રહી છે.

આ વખતે કોમનવેલ્થ ગેમ્સમાં કંઈક નવું થશે. પ્રથમ વખત આવી કોઈ ઈવેન્ટમાં મહિલાઓ પુરૂષો કરતા વધુ ગોલ્ડ મેડલ મેળવશે. આ વખતે 11 દિવસીય કોમનવેલ્થ ગેમ્સમાં મહિલાઓને 136 ગોલ્ડ મેડલ મળશે, જ્યારે પુરુષોને 134 ગોલ્ડ મેડલ મળશે. મિશ્ર ઈવેન્ટ્સમાં કુલ 10 ગોલ્ડ મેડલ દાવ પર રહેશે.

આવી મલ્ટી સ્પોર્ટ ઈવેન્ટમાં પ્રથમ વખત મહિલાઓને પુરૂષો કરતા વધુ ગોલ્ડ મેડલ જીતવાની તક મળશે. આ વખતે કોમનવેલ્થ ગેમ્સનું આકર્ષણ મહિલા ક્રિકેટ પણ હશે, જેને પહેલીવાર આ ગેમ્સમાં સામેલ કરવામાં આવ્યું છે. વર્લ્ડ ચેમ્પિયન ઓસ્ટ્રેલિયાને ક્રિકેટમાં ગોલ્ડ મેડલ માટે પ્રબળ દાવેદાર માનવામાં આવે છે. ભારત પણ દાવેદારોમાં સામેલ છે. ભારતીય ટીમ ગત T20 વર્લ્ડ કપમાં રનર્સઅપ રહી હતી.

1930 થી 1950 સુધી આ રમતોને બ્રિટિશ એમ્પાયર ગેમ્સ કહેવામાં આવતી હતી. 1954 થી 1966 સુધી બ્રિટિશ સામ્રાજ્ય અને કોમનવેલ્થ ગેમ્સ કહેવાય છે. 1970 અને 1974માં તેનું નામ બદલીને બ્રિટિશ કોમનવેલ્થ ગેમ્સ રાખવામાં આવ્યું. 1978માં આ રમતોને કોમનવેલ્થ ગેમ્સ નામ આપવામાં આવ્યું હતું. ત્યારથી આજ સુધી તે આ નામથી ઓળખાય છે.

ચાર વર્ષ પહેલા ઓસ્ટ્રેલિયાના ગોલ્ડ કોસ્ટમાં યોજાયેલી આ ગેમ્સમાં ભારતના કુલ 66 મેડલમાંથી 25 ટકા યોગદાન શૂટર્સનું હતું. શૂટર્સે સાત ગોલ્ડ મેડલ જીત્યા હતા. સૌથી મોટો પ્રશ્ન એ છે કે શૂટિંગમાં ભારત કેવી રીતે ઉણપ ભરશે. વેઈટલિફ્ટિંગ, બેડમિન્ટન, બોક્સિંગ, કુસ્તી અને ટેબલ ટેનિસમાં સારા મેડલ મળવાની શક્યતાઓ છે.

આ રમતોના 72 વર્ષના ઈતિહાસમાં ભારતે એથ્લેટિક્સમાં 28 મેડલ જીત્યા છે. આ વખતે ટ્રેક એન્ડ ફિલ્ડમાંથી સારા મેડલની અપેક્ષા હતી, પરંતુ ઓલિમ્પિક ચેમ્પિયન નીરજ ચોપડા ઈજામાંથી ખસી જતાં ભારતને આંચકો લાગ્યો છે.

સેકર ધનલક્ષ્મી, જે મહિલાઓની 100 મીટર અને 4x100 મીટર રિલે ટીમનો ભાગ છે અને લાંબી અને ટ્રિપલ જમ્પમાં ઐશ્વર્યા બાબુએ પણ 36 સભ્યોની ભારતીય ટ્રેક અને ફિલ્ડ ટીમને ફટકો આપ્યો છે. તેજિન્દર પાલ સિંહ તૂર પણ ઈજાના કારણે નહીં આવે.

કુસ્તીમાં ભારતને ઘણા ગોલ્ડ મળવાની આશા છે. ડિફેન્ડિંગ ચેમ્પિયન વિનેશ ફોગાટ અને બજરંગ પુનિયા 12 ભારતીય કુસ્તીબાજોમાં પોડિયમ પર પહોંચે તેવી અપેક્ષા છે. ગત વખતે ગોલ્ડ કોસ્ટમાં કુસ્તીબાજોએ પાંચ ગોલ્ડ સહિત 12 મેડલ જીત્યા હતા.

લિફ્ટર્સે ચાર વર્ષ પહેલાની છેલ્લી આવૃત્તિમાં પાંચ ગોલ્ડ સહિત નવ મેડલ જીત્યા હતા. ઓલિમ્પિક સિલ્વર મેડલ વિજેતા મીરાબાઈ ચાનુની આગેવાની હેઠળના વેઈટલિફ્ટર્સમાં ફરીથી સારો દેખાવ કરવાની ક્ષમતા છે.

બે ઓલિમ્પિક મેડલ જીતનારી પીવી સિંધુ મહિલા સિંગલ્સમાં ગોલ્ડની દાવેદાર છે. આ સિવાય મેન્સ સિંગલ્સ, વિમેન્સ ડબલ્સ અને મિક્સ્ડ ટીમ ઈવેન્ટ્સમાં મેડલ જીતવાની પૂરી સંભાવના છે. સિંધુ ઉપરાંત, ભારતીય દળમાં વર્લ્ડ ચેમ્પિયનશિપ મેડલ વિજેતા કિદામ્બી શ્રીકાંત અને લક્ષ્ય સેનનો સમાવેશ થાય છે.

હોકી મેડલનો ભારતીય દૃષ્ટિકોણથી ઘણો અર્થ છે. ભારત પુરૂષ અને મહિલા બંને શ્રેણીમાં ભાગ લઈ રહ્યું છે. અમને ગત વખતે મેડલ મળ્યો ન હતો પરંતુ ગયા વર્ષે ટોક્યો ઓલિમ્પિકમાં ઐતિહાસિક બ્રોન્ઝ મેડલ જીત્યા બાદ મનપ્રીતના નેતૃત્વમાં ભારતીય ટીમ ઓસ્ટ્રેલિયાના વર્ચસ્વને તોડવાનો પ્રયાસ કરશે. ટોક્યો ઓલિમ્પિકમાં ચોથા સ્થાને રહેલી મહિલા હોકી ટીમ ટોપ ત્રણમાં સ્થાન મેળવવા ઈચ્છે છે.

બર્મિંગહામે પણ 2022 માટે મોડી બિડ સબમિટ કરી ત્યારપછી દક્ષિણ આફ્રિકાએ 2017માં ગેમ્સના આયોજનમાંથી પીછેહઠ કરી. બર્મિંગહામ 2022ના સીઈઓ ઈયાન રીડ કહે છે કે અમારે આ ગેમ્સને ઓછી ખર્ચાળ બનાવવાની જરૂર છે, જેથી તે એવા શહેરોમાં થઈ શકે કે જેઓએ હજુ સુધી તેનું આયોજન કર્યું નથી.