લોકસભા ચૂંટણી 2024: ચૂંટણીમાં પાર્ટીઓ સમક્ષ અનેક પડકારો, રાજકીય પક્ષોએ જીતવા માટે શું આયોજન કર્યું? વાંચો અહી..

ચૂંટણી પંચે શનિવારે ચૂંટણીના કાર્યક્રમની જાહેરાત સાથે 2024ની સામાન્ય ચૂંટણીની ઔપચારિક શરૂઆત કરી હતી. રાજકીય વિશ્લેષકો ભાજપને સતત ત્રીજી વખત સત્તાના પ્રબળ દાવેદાર તરીકે જોઈ રહ્યા છે.

ભાજપે એકલા હાથે 370 લોકસભા બેઠકો જીતવાનું મહત્ત્વાકાંક્ષી લક્ષ્ય રાખ્યું છે. ભાજપને હરાવવા માટે વિપક્ષ પણ પોતાની એકતા વધારી રહ્યા છે. ચાલો જાણીએ કે મુખ્ય રાષ્ટ્રીય પક્ષોની શક્તિ અને નબળાઈઓ શું છે અને તેઓ કેવા પ્રકારના પડકારોનો સામનો કરે છે.

ભાજપ : મોટો ચહેરો, મજબૂત ઈરાદા

ભાજપ પાસે પીએમ મોદીના રૂપમાં એવો નેતા અને ચહેરો છે, જે સમગ્ર વિપક્ષને પછાડી દે છે.

2014થી ભાજપે મજબૂત સંગઠનાત્મક માળખું બનાવ્યું છે. રાષ્ટ્રીય નેતૃત્વ દ્વારા તેનું નિરીક્ષણ કરવામાં આવે છે.

જ્યાં ભાજપ સત્તામાં નથી ત્યાં પણ વિપક્ષી નેતાઓ પણ ભાજપનું વર્ચસ્વ સ્વીકારે છે.

ભાજપની બીજી તાકાત ચૂંટણી જંગ માટે પિચ તૈયાર કરવામાં તેનું નિર્વિવાદ વર્ચસ્વ છે. ખાસ કરીને લોકસભાની ચૂંટણીમાં.

નબળાઈઓ

ઘણા દિગ્ગજ નેતાઓના સ્થાને નવા ચહેરાઓને સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે. તેમના સંસદીય ક્ષેત્રોમાં જૂના ચહેરાઓની મજબૂત પકડની તુલનામાં, નવા ચહેરાઓને સ્થાન બનાવવામાં પડકારોનો સામનો કરવો પડી શકે છે.

દેશના મોટાભાગના ભાગોમાં હિન્દુત્વ, રાષ્ટ્રવાદ અને લાભાર્થી એજન્ડા લોકપ્રિય છે. દક્ષિણ અને પૂર્વ ભારતમાં તેનું પરીક્ષણ કરવામાં આવશે.

પડકારો

રાજકીય પક્ષોના ભંડોળ અને દાતાઓ વિશેના અહેવાલને જાહેર કરવા સંબંધિત ચૂંટણી બોન્ડ યોજનાને રદ કરવાના સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણય સાથે વિપક્ષને એક મુદ્દો મળ્યો છે.

કોંગ્રેસ: ન્યાયની ગેરંટી પર આધારિત પુનરાગમનની આશા

કોંગ્રેસ દેશની સૌથી જૂની પાર્ટી છે. જાતિ આધારિત વસ્તી ગણતરીને મુદ્દો બનાવીને તેણે ઓબીસી વર્ગને વધુ આકર્ષિત કર્યો છે.

કોંગ્રેસે ગરીબો, પીડિતો, દલિતો, ખેડૂતો, યુવાનો અને મહિલાઓને ન્યાયની ખાતરી આપી છે. આ માટે પાંચ ગેરંટી આપવામાં આવી છે. તમને આનો લાભ મળશે.

પાર્ટી મોંઘવારી, બેરોજગારી અને કોમવાદને મુદ્દાઓ બનાવી રહી છે.

નબળાઈઓ

મજબૂત નેતૃત્વનો અભાવ છે. ગાંધી પરિવાર જ સર્વસ્વ છે. સતત હાર છતાં આત્મનિરીક્ષણ નથી. જેના કારણે ઘણા શક્તિશાળી નેતાઓએ પાર્ટી છોડી દીધી હતી.

અયોધ્યામાં પ્રભુ શ્રી રામ મંદિર પ્રાણ પ્રતિષ્ઠા સમારોહમાં આમંત્રિત હોવા છતાં, હાજરી ન આપવા અને કલમ 370 હટાવવાનો વિરોધ કરવાથી ખોટો સંદેશ ગયો.

પડકારો

વડાપ્રધાન મોદીના વધતા કદના કારણે કોંગ્રેસને મોટું નુકસાન થઈ શકે છે. પ્રાદેશિક પક્ષોની પકડ રાજ્યોમાં ભાજપ વિરોધી મતો એકત્રિત કરવાની તેની ગણતરીઓ બગાડી રહી છે.

નેતાઓની સતત હિજરત, આંતરિક ઝઘડો અને ગાંધી પરિવારને કમાન સોંપવી કોંગ્રેસ માટે મોટો ખતરો છે. કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ મલ્લિકાર્જુન ખડગેને પ્રોક્સી તરીકે જોવામાં આવે છે.

આમ આદમી પાર્ટી

આમ આદમી પાર્ટી દિલ્હીના મુખ્યમંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલ મુખ્ય ચહેરો છે. ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણ અને આરોગ્ય, મફત વીજળી, પાણી અને અન્ય યોજનાઓને કારણે દિલ્હી અને પંજાબમાં ચૂંટણીમાં ભારે સફળતા મળી છે. જો કે, રાષ્ટ્રીય સ્તરે સંગઠનાત્મક માળખાનો અભાવ અને વરિષ્ઠ અનુભવી નેતાઓની અછત છે. કેજરીવાલને એક્સાઇઝ કૌભાંડમાં ધરપકડનો ખતરો છે. 

માર્ક્સવાદી સામ્યવાદી પક્ષ

બંગાળમાં કોંગ્રેસ સાથે સમજૂતીના અભાવે CPI(M) એ 16 ઉમેદવારોની જાહેરાત કરી છે. જોકે, પાર્ટીએ કહ્યું છે કે સીટો પર સમાધાન હજુ પણ શક્ય છે. ટીએમસી પર તીવ્ર હુમલાઓ સાથે, ડાબેરીઓ અને કોંગ્રેસ કેટલાક સત્તા વિરોધી મત મેળવીને લાભ મેળવી શકે છે. હાલમાં સીપીઆઈ(એમ) પાસે માત્ર ત્રણ સાંસદો છે. 2004માં CPI(M)ના 43 સાંસદો હતા. 2009થી 2019ની વચ્ચે અન્ય ડાબેરી પક્ષોનો ગ્રાફ પણ ઝડપથી નીચે આવ્યો છે.