એકાદશીની તિથી ભગવાન વિષ્ણુને સમર્પિત છે. વૈશાખ માસના સુદ પક્ષની એકાદશી તિથીને મોહિની એકાદશી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. આ વખતે મોહિની એકાદશી વ્રત 19મી મે ના રોજ છે. આ તિથીએ ભગવાન વિષ્ણુ અને માતા લક્ષ્મીની પૂજા અને ઉપવાસ કરવામાં આવે છે. એક ધાર્મિક માન્યતા છે કે મોહિની એકાદશીનું વ્રત કરવાથી વ્યક્તિનું શરીર અને મન શુદ્ધ થાય છે. અને તમામ પાપોનો નાશ થાય છે. તો ચાલો મોહિની એકાદશી વ્રતની કથા વિષે...
મોહિની એકાદશી વ્રત કથા :-
પૌરાણિક કથા અનુસાર સુંદર નગરમાં ધનપાલ નામનો એક ધનવાન રહેતો હતો. તે વધુ દાન-પુણ્ય કરતો હતો. તેને પાંચ પુત્રો હતા. સૌથી નાના પુત્રનું નામ ધૃષ્ટબુદ્ધિ હતું, જે પૈસાનો વ્યય કરતો અને ખરાબ કાર્યો કરતો હતો. એક સમય એવો આવ્યો જ્યારે તેની આદતોથી કંટાળીને ધનપાલે તેને ઘરની બહાર કાઢી મૂક્યો. ધૃષ્ટબુદ્ધિ આખો દિવસ ભટકવા લાગ્યા. એક દિવસ તેઓ મહર્ષિ કૌંડિલ્યના આશ્રમમાં પહોંચ્યા. પછી મહર્ષિ ગંગા નદીમાં સ્નાન કર્યું.
ધૃષ્ટબુદ્ધિ મહર્ષિ પાસે ગયા અને કહ્યું, કૃપા કરીને મને કોઈ ઉપાય જણાવો જેના દ્વારા હું આ જીવનમાં જે દુઃખોનો સામનો કરી શકું તેમાંથી મુક્ત થઈ શકું. ઋષિ પ્રસન્ન થયા અને તેમને મોહિની એકાદશીનું વ્રત કરવા કહ્યું. આ વ્રત કરવાથી બધા પાપોનો પણ નાશ થાય છે. પછી તેણે વિધિ પ્રમાણે ઉપવાસ કર્યો. આ વ્રતની અસરથી તેના તમામ પાપ ભૂંસાઈ ગયા અને અંતે તે ગરુડ પર સવાર થઈને વૈકુંઠ ગયા. આ વ્રતથી તમામ આસક્તિ અને મોહનો નાશ થાય છે.
પંચાંગ અનુસાર, વૈશાખ મહિનાના શુક્લ પક્ષની એકાદશી તિથિ 18 મેના રોજ સવારે 11:23 વાગ્યે શરૂ થશે અને 19 મેના રોજ બપોરે 01:50 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. આવી સ્થિતિમાં 19મી મેના રોજ મોહિની એકાદશીનું વ્રત કરવામાં આવશે.
- આ એકાદશી વ્રત કરનારે ભગવાન વિષ્ણુની સાથે ભગવાન ગણેશની પણ પુજા કારો.
- ઉપવાસ કરનારે આખો દિવસ ઉપવાસ કરવો જોઈએ, જો શક્ય હોય તો ફાળો ખાઈને, સાંજના સમયે ભગવાન વિષ્ણુ અને માતા લક્ષ્મીની વિધિ પ્રમાણે પુજા કરવાનું પણ એટલું જ મહત્વ રહેલું છે.
- સાંજના સમયે તુલસી ક્યારે દીવો પણ પ્રગટાવો.