ભારતીય બંધારણના ઘડવૈયા ડૉ. ભીમરાવ આંબેડકરને લોકો બાબાસાહેબ તરીકે પણ ઓળખે છે.

જ્યારે પણ સ્વતંત્ર ભારતની વાત થાય છે અને બંધારણનું નામ લેવામાં આવે છે, ત્યારે તેમનું નામ સૌથી પહેલા લેવામાં આવે છે. ઓગસ્ટ ૧૯૪૭માં ભારતની સ્વતંત્રતા પછી, આંબેડકરને બંધારણની મુસદ્દા સમિતિના અધ્યક્ષ બનાવવામાં આવ્યા. ભારતીય બંધારણમાં તેમના યોગદાનને આજે પણ યાદ કરવામાં આવે છે. ૩૧ માર્ચ એ જ દિવસ છે જ્યારે બાબાસાહેબ આંબેડકરને મરણોત્તર દેશના સર્વોચ્ચ સન્માન 'ભારત રત્ન'થી નવાજવામાં આવ્યા હતા. ચાલો જાણીએ કે ડૉ. ભીમરાવ આંબેડકરે તેમના જીવનમાં શિક્ષણ ક્ષેત્રે કયા વિષયોનો અભ્યાસ કર્યો હતો અને તેમણે પોતાનું વિદ્યાર્થી જીવન કયા સ્થળોએ વિતાવ્યું હતું.

ભીમરાવ આંબેડકરનો જન્મ ૧૪ એપ્રિલ ૧૮૯૧ ના રોજ થયો હતો. તેમના પિતા રામજી માલોજી સકપાલ બ્રિટિશ આર્મીમાં સુબેદાર હતા. આંબેડકરે પોતાનું પ્રારંભિક શિક્ષણ મહારાષ્ટ્રના સતારામાં આવેલી કેમ્પ સ્કૂલમાંથી મેળવ્યું હતું. ૧૯૦૦ માં, તેમને અંગ્રેજી માધ્યમની શાળાના પહેલા ધોરણમાં પ્રવેશ આપવામાં આવ્યો. જે પછી તેણે અહીંથી પોતાનું શિક્ષણ પૂર્ણ કર્યું. આ પછી તેઓ મુંબઈ ગયા અને ત્યાં તેમનું માધ્યમિક શિક્ષણ પૂર્ણ કર્યું. આંબેડકરે મુંબઈની એલ્ફિન્સ્ટન હાઇ સ્કૂલમાંથી પોતાનું શાળાકીય શિક્ષણ પૂર્ણ કર્યું.

તેમના અભ્યાસ દરમિયાન, ડૉ. ભીમરાવ આંબેડકરને સમજાયું કે આ દેશમાં અસ્પૃશ્યતાના મૂળ ઊંડા છે. જોકે, તે પોતાના ધ્યેય તરફ આગળ વધતો રહ્યો. હાઇસ્કૂલ પૂર્ણ કર્યા પછી, તેમણે એલ્ફિન્સ્ટન કોલેજમાં પ્રવેશ લીધો અને ત્યાંથી સ્નાતકનો અભ્યાસ પૂર્ણ કર્યો. આ માટે તેમને બરોડાના તત્કાલીન મહામહિમ સયાજીરાવ ગાયકવાડ તરફથી શિષ્યવૃત્તિ મળી. શિષ્યવૃત્તિ કરાર મુજબ, તે વડોદરા ગયો અને કામ શરૂ કર્યું.

૧૯૧૩માં, ડૉ. આંબેડકરની પસંદગી અમેરિકા અભ્યાસ માટે જવાના વિદ્યાર્થીઓમાં કરવામાં આવી. આ પસંદગી તેમના શૈક્ષણિક જીવનનો સૌથી મહત્વપૂર્ણ વળાંક હતો. ૧૯૧૫-૧૬માં તેમણે એમએ અને પીએચડીની ડિગ્રી મેળવી. પીએચડી પૂર્ણ કર્યા પછી પણ, આંબેડકર અટક્યા નહીં અને વધુ અભ્યાસ માટે લંડન ગયા. તેમણે લંડનમાં કાયદાનો અભ્યાસ કર્યો અને તેમને ડી.એસસી.ની પદવી એનાયત કરવામાં આવી. બ્રિટિશ સરકાર દ્વારા લંડન સ્કૂલ ઓફ ઇકોનોમિક્સ એન્ડ પોલિટિકલ સાયન્સમાંથી ડિગ્રી. તૈયારી માટે પરવાનગી પણ આપવામાં આવી હતી. થોડા સમય પછી તેમણે બાર એટ લો અને ડી.એસસી. પાસ કર્યું. માં ડિગ્રીઓ પણ મેળવી.

ડૉ. ભીમરાવ આંબેડકર દરેક ભારતીય માટે પ્રેરણાસ્ત્રોત છે જે પોતાની પરિસ્થિતિઓથી પરેશાન છે અને આગળ વધવાના સપના જુએ છે. પ્રતિકૂળ પરિસ્થિતિઓ છતાં, તેમણે ઘણા સીમાચિહ્નો હાંસલ કર્યા અને ઇતિહાસમાં પોતાનું નામ હંમેશા માટે અમર બનાવી દીધું. આટલું બધું ભણ્યા પછી, આંબેડકર જર્મની પણ ગયા જ્યાં તેમણે બોન યુનિવર્સિટીમાં પ્રવેશ લીધો અને ત્યાં પણ અભ્યાસ કર્યો.