ગુજરાતમાં ટીબીના કેસોમાં ઉછાળો: દર કલાકે 15 નવા દર્દી, અમદાવાદ સૌથી વધુ પ્રભાવિત

ગુજરાતમાં ટ્યુબરક્યુલોસિસ (ટીબી)ના વધતા કેસોએ આરોગ્ય તંત્રની ચિંતા વધારી દીધી છે. સરકાર ટીબી નિયંત્રણ અંગે મોટા દાવા કરતી હોવા છતાં જમીન સ્તરે સ્થિતિ ચિંતાજનક બની રહી છે.

આ વર્ષે ગુજરાતમાં અત્યાર સુધી 1.18 લાખથી વધુ કેસ નોંધાયા છે, એટલે કે પ્રતિ દિવસે આશરે 352 અને પ્રતિ કલાકે સરેરાશ 15 લોકો ટીબીની ઝપેટમાં આવી રહ્યા છે. આ આંકડા રાજ્યમાં રોગના ઝડપથી ફેલાતા ખતરા તરફ ઇશારો કરે છે અને જાહેર આરોગ્ય વ્યવસ્થાને વધુ મજબૂત કરવા માટે ગંભીર પ્રયાસોની માંગ કરે છે.

અમદાવાદ જિલ્લામાં સૌથી વધુ ટીબીના કેસ નોંધાયા છે, જેમાં 1 જાન્યુઆરીથી 23 નવેમ્બર 2025 દરમ્યાન 17,358 દર્દીઓ નોંધાઈ ચૂક્યા છે. શહેરના દાણીલીમડા, ઘાટલોડિયા, અસારવા, બાપુનગર અને વાસણ વિસ્તારમાં ઘણાં જિલ્લાઓ કરતાં પણ વધુ કેસ જોવા મળી રહ્યા છે, જે દર્શાવે છે કે મેટ્રો શહેરોમાં વસ્તી ઘનતા અને જીવનશૈલીના કારણે રોગ વધુ ઝડપથી ફેલાઈ રહ્યો છે. તબીબોના જણાવ્યા મુજબ, અમદાવાદ જિલ્લામાં દર વર્ષે સરેરાશ ચાર હજાર નવા કેસ નોંધાય છે. ઘરનાં કોઈ સભ્યને ટીબી થાય તો પરિવારના બીજા સભ્યોને સંક્રમણનો ખતરો વધુ રહે છે, તેથી તબીબો પૌષ્ટિક આહાર, માસ્કનો ઉપયોગ, સારી હવાની અવરજવર અને નિયમિત દવાઓ જેવી તકેદારીઓ પર ભાર મૂકે છે. અમદાવાદમાં ટીબીમાંથી સાજા થવાનો દર હાલ 85થી 88 ટકા વચ્ચે હોવાથી સારવાર અસરકારક છે, પરંતુ રોગના વધતા આંકડા ચિંતાનો વિષય છે.

રાષ્ટ્રીય સ્તરે જોવામાં આવે તો આ વર્ષે અત્યાર સુધીમાં ઉત્તર પ્રદેશ 6.33 લાખ કેસ સાથે પ્રથમ સ્થાન પર છે, જ્યારે મહારાષ્ટ્ર 2.01 લાખ સાથે બીજા અને બિહાર 1.91 લાખ સાથે ત્રીજા સ્થાને છે. ગુજરાત હાલમાં દેશભરમાં સાતમા સ્થાને છે, જેમાં સુરત સૌથી વધુ પ્રભાવિત જિલ્લો છે. સુરત બાદ દાહોદ અને વડોદરા જિલ્લામાં સૌથી વધુ કેસ નોંધાયા છે. રાજ્યના મોટાભાગના શહેરો અને કેટલીક આદિવાસી વિસ્તારોમાં હેલ્થકેરની પહોંચ, જાગૃતિનો અભાવ, પૌષ્ટિકતા અને રહેઠાણની પરિસ્થિતિ જેવા પરિબળો પણ ટીબીના ફેલાવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. વધતા કેસો સામે તંત્ર દ્વારા સ્ક્રીનિંગ, સારવાર અને જાગૃતિ અભિયાનને વધુ મજબૂત કરવાની જરૂરિયાત સ્પષ્ટ બની રહી છે, જેથી રોગના ફેલાવાને રોકી શકાય અને સંક્રમિત લોકો સમયસર સારવાર મેળવી શકે.