કેન્સર સામે કુદરતી રક્ષણ: જાણો ગાજર, લસણ અને બ્રોકોલીનો લાભ

આજના સમયમાં કેન્સર માત્ર વૃદ્ધોમાં નહીં પરંતુ યુવા પેઢીમાં પણ ઝડપથી વધતો ગંભીર રોગ બની ગયો છે.

બદલાતી જીવનશૈલી, અયોગ્ય આહાર અને વધતો તણાવ શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિને નબળી બનાવી દે છે. આવી સ્થિતિમાં, ભારતીય મૂળના અમેરિકન ગેસ્ટ્રોએન્ટેરોલોજિસ્ટ ડૉ. સૌરભ સેઠીએ તાજેતરમાં ત્રણ એવા ખાદ્ય પદાર્થો પર પ્રકાશ પાડ્યો છે, જે શરીરને કેન્સર જેવા ઘાતક રોગ સામે સ્વાભાવિક રીતે લડવામાં મદદરૂપ બની શકે છે. આ પદાર્થો છે—ગાજર, લસણ અને બ્રોકોલી.

ડૉ. સેઠી જણાવે છે કે આ ત્રણેય ખોરાક એન્ટીઑક્સિડન્ટ્સ, એન્ટીઇન્ફ્લેમેટરી તત્ત્વો અને જરૂરી પોષક દ્રવ્યોથી ભરપૂર છે. આ તત્ત્વો શરીરના કોષોના સમારકામમાં મદદ કરે છે, રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવે છે અને લાંબા ગાળે ગંભીર રોગોના જોખમને ઘટાડવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. તેમનું માનવું છે કે સ્વસ્થ આહાર અને સચેત જીવનશૈલી અપનાવવાથી કેન્સર જેવા રોગો સામે શરીરની લડવાની શક્તિ વધારી શકાય છે.

ગાજર કેન્સર સામે રક્ષણ આપતા ખોરાકમાં મહત્વપૂર્ણ સ્થાન ધરાવે છે. આહારમાં ગાજરનો નિયમિત સમાવેશ કરવાથી પેટ, પ્રોસ્ટેટ અને આંતરડાં સંબંધિત કેન્સરનો ખતરો ઘટાડાઈ શકે છે. ગાજરમાં રહેલા કેરોટીનોઇડ્સ શક્તિશાળી એન્ટીઑક્સિડન્ટ્સ છે, જે કોષોને ફ્રી રેડિકલ્સથી થતા નુકસાનથી બચાવે છે. ગાજરમાં રહેલું બીટા-કેરોટીન શરીરમાં જઈને વિટામિન ‘એ’માં રૂપાંતરિત થાય છે, જે કોષોની સુરક્ષા કરે છે અને અભ્યાસો મુજબ ફેફસાના કેન્સરના જોખમને પણ ઘટાડે છે. આ ઉપરાંત, આલ્ફા-કેરોટીન કોષોના વિકાસને નિયંત્રિત કરવામાં અને હાનિકારક તત્ત્વોને નિષ્ક્રિય કરવામાં મદદ કરે છે.

લસણને પ્રાચીન સમયથી જ શક્તિશાળી રોગપ્રતિકારક ખોરાક માનવામાં આવે છે. લસણમાં રહેલું એલિસિન નામનું સંયોજન તેને કેન્સર સામે અસરકારક બનાવે છે. લસણ કચડતાં કે કાપતાં એલિસિન સક્રિય થાય છે, જે DNAને નુકસાનથી બચાવવામાં અને અસ્વાભાવિક કોષ વૃદ્ધિને રોકવામાં મદદરૂપ બને છે. ડૉ. સેઠી જણાવે છે કે લસણમાં ડાયલીલ ટ્રાયસલ્ફાઇડ જેવા તત્ત્વો પણ હોય છે, જે કેન્સરગ્રસ્ત કોષોને આપમેળે નાશ પામવાની પ્રક્રિયા, એટલે કે એપોપ્ટોસિસ, તરફ દોરી જાય છે. વધુ લાભ માટે લસણને કચડ્યા પછી થોડો સમય રાખીને, ઓછી ગરમી પર ઉપયોગ કરવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.

બ્રોકોલી કેન્સર-વિરોધી ખોરાકમાં સૌથી શક્તિશાળી માનવામાં આવે છે. તેમાં રહેલું સલ્ફોરાફેન નામનું કુદરતી સંયોજન કેન્સર કોષોના વિકાસ અને ફેલાવાને અટકાવવામાં મદદ કરે છે. ડૉ. સેઠી સ્પ્રાઉટેડ બ્રોકોલી ખાવાની ખાસ ભલામણ કરે છે, કારણ કે તેમાં સામાન્ય બ્રોકોલીની તુલનામાં ઘણી ગણો વધુ સલ્ફોરાફેન હોઈ શકે છે. બ્રોકોલીમાં વિટામિન ‘સી’, ગ્લુકોસિનોલેટ્સ, ફોલેટ અને ફાઇબર જેવા પોષક તત્ત્વો પણ હોય છે, જે રોગપ્રતિકારક શક્તિ મજબૂત કરે છે અને પાચનતંત્રને સ્વસ્થ રાખે છે. પોષક તત્ત્વો જળવાઈ રહે તે માટે બ્રોકોલીને હળવી વરાળમાં રાંધવું વધુ યોગ્ય માનવામાં આવે છે.

સારાંશરૂપે, ગાજર, લસણ અને બ્રોકોલી જેવા સરળ અને સહેલાઈથી ઉપલબ્ધ ખોરાકને દૈનિક આહારમાં સામેલ કરીને શરીરને અંદરથી મજબૂત બનાવી શકાય છે. નિષ્ણાતોના જણાવ્યા અનુસાર, આહાર પ્રત્યે જાગૃતિ અને સંતુલિત જીવનશૈલી અપનાવવી એ કેન્સર સહિત અનેક ગંભીર રોગો સામે સૌથી મજબૂત અને કુદરતી રક્ષણ બની શકે છે.