/connect-gujarat/media/media_files/2025/06/30/prangancy-yoga-2025-06-30-16-09-34.jpg)
ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન યોગ કરવાથી માતા અને બાળક બંને સ્વસ્થ રહે છે. આ સમય દરમિયાન યોગ કરવાથી બાળજન્મ દરમિયાન થતી મુશ્કેલીઓ પણ ઓછી થાય છે. આવી સ્થિતિમાં કાળજીપૂર્વક યોગ કરવો જરૂરી છે.
આ સમયે સ્ત્રીઓ માટે શારીરિક તેમજ માનસિક રીતે સ્વસ્થ રહેવું મહત્વપૂર્ણ છે. ડોકટરો સગર્ભા સ્ત્રીઓને તેમના આહારનું ધ્યાન રાખવાની સાથે હળવી કસરત કરવાની પણ સલાહ આપે છે કારણ કે આ તે સમય છે જ્યારે શરીરમાં ઘણા પ્રકારના હોર્મોનલ ફેરફારો થાય છે. આ માટે સગર્ભા સ્ત્રીઓએ દરરોજ કેટલાક સરળ યોગાસનો કરવા જોઈએ.
ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન યોગ કરવાથી માતા અને બાળક બંને સ્વસ્થ રહે છે. એટલું જ નહીં યોગ કરવાથી બાળજન્મ દરમિયાન થતી સમસ્યાઓ પણ ઘણી હદ સુધી ઓછી થાય છે. આવી સ્થિતિમાં યોગ કરતી વખતે કેટલીક બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જરૂરી છે. ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન પેટ પર દબાણ લાવતા અને પેટમાં ખેંચાણ પેદા કરતા આસનો જેમ કે ચક્રાસન, નૌકાસન, ભુજંગાસન, હલાસન, અર્ધમત્સ્યેન્દ્રાસન, ભુજંગાસન, ધનુરાસન વગેરે ન કરવા જોઈએ. આ ઉપરાંત તમે જે પણ યોગાસન કરો છો તે વિશે તમારે તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ.
આ બાબતો ધ્યાનમાં રાખવી જોઈએ: પહેલા ત્રણ મહિનામાં - ગર્ભાવસ્થાના પહેલા ત્રણ મહિનામાં, ઉભા રહીને સરળ યોગાસનો કરવા જોઈએ. આ કરવાથી પગના સ્નાયુઓ મજબૂત થાય છે અને શરીરમાં રક્ત પરિભ્રમણ સારું રહે છે. આ સાથે શરીરને ઉર્જા મળે છે અને પગમાં સોજો અને જડતા પણ ઓછી થાય છે. ત્રણ મહિના પછી - ગર્ભાવસ્થાના મધ્ય ત્રણ મહિના દરમિયાન થાકી જાય તેવા અથવા વધુ અટપટા આસનો ટાળવા જોઈએ. મધ્ય ત્રણ મહિના દરમિયાન આસનો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાને બદલે પ્રાણાયામ અને ધ્યાન કરવા જોઈએ.
આ સમયે બિલકુલ યોગ ન કરો - ગર્ભાવસ્થાના ચોથા અને પાંચમા મહિનામાં કોઈ યોગાસન ન કરવું જોઈએ. કારણ કે આ સમય ગર્ભાવસ્થાનો સૌથી મહત્વપૂર્ણ અને નાજુક સમય છે. જો તમે તે કરી રહ્યા હોવ તો પણ તે ફક્ત તમારા ડૉક્ટરની સલાહ પર જ કરો.
તમારે આવા યોગાસનો કરવા જોઈએ - ધ્યાનમાં રાખો કે ગર્ભાવસ્થાની શરૂઆતમાં તમારે એવા યોગાસનો કરવા જોઈએ જે તમારા ખભા અને પીઠના ઉપરના ભાગને મજબૂત બનાવે. આ ઉપરાંત તમારે ફક્ત એવા જ આસનો કરવા જોઈએ જે કરવામાં તમને આરામદાયક લાગે. તમારે તમારા શરીરની ક્ષમતા અનુસાર આસનો કરવા જોઈએ.
જો તમે પહેલાં ક્યારેય યોગ ન કર્યો હોય તો શું? - જો તમે પહેલાં ક્યારેય યોગ ન કર્યો હોય, તો તમે ગર્ભાવસ્થાના બીજા ત્રિમાસિક એટલે કે 14મા અઠવાડિયાની આસપાસ યોગ કરવાનું શરૂ કરી શકો છો. જો તમે પહેલી વાર યોગ કરી રહ્યા છો તો પહેલા ત્રિમાસિકમાં યોગાસનો કરવાનું ટાળો. કારણ કે આ સમયે ગર્ભપાતનું જોખમ સૌથી વધુ હોય છે.