પૂર્વ ગૃહમંત્રી શિવરાજ પાટિલનું 90 વર્ષે નિધન, રાજકારણમાં શોકનો માહોલ

કોંગ્રેસના વરિષ્ઠ અને દેશની રાજકીય વ્યવસ્થામાં મહત્ત્વનું સ્થાન ધરાવતા નેતા શિવરાજ પાટિલનું શુક્રવારે સવારે નિધન થયું છે.

90 વર્ષના પાટિલ લાંબા સમયથી બીમાર હતા અને લાતૂર સ્થિત તેમના નિવાસસ્થાને સવારે લગભગ 6:30 વાગ્યે તેમણે અંતિમ શ્વાસ લીધા. તેમના નિધન સાથે મહારાષ્ટ્ર તેમજ દેશના રાજકીય વર્તુળોમાં ઊંડો શોક વ્યાપી ગયો છે, કારણ કે પાટિલને હંમેશાં એક શાંતિપ્રિય, સંયત અને મજબૂત સંસ્થાગત સમજ ધરાવતા નેતા તરીકે ઓળખવામાં આવતા હતા.

શિવરાજ પાટિલનું વ્યક્તિત્વ મહારાષ્ટ્રના ચાકુર ગામથી શરૂ થઈ દેશની રાજનીતિના કેન્દ્ર સુધી પહોંચ્યું હતું. 12 ઑક્ટોબર 1935ના રોજ જન્મેલા પાટિલે તેમના પ્રાથમિક અભ્યાસ પછી આયુર્વેદમાં અભ્યાસ પૂર્ણ કર્યો હતો અને ત્યારબાદ મુંબઈ યુનિવર્સિટીમાં કાયદાની ડિગ્રી મેળવી હતી. 1967માં લાતૂર નગર પાલિકામાં ચૂંટાઈ તેઓએ જાહેર જીવનમાં પ્રવેશ કર્યો, જે બાદ તેમની રાજકીય સફર સતત પ્રભાવશાળી બની રહી. 1980માં પહેલીવાર લાતૂર લોકસભા બેઠક પરથી તેમની જીત સાથે તેઓ રાષ્ટ્રીય રાજકારણમાં પ્રવેશ્યા, અને આગળ સતત સાત વખત અહીંથી લોકસભા સભ્ય તરીકે ચૂંટાવાની તેમની સિદ્ધિ તેમને મહારાષ્ટ્રના સૌથી પ્રભાવશાળી અને લોકપ્રિય નેતાઓમાં સ્થાન અપાવે છે.

તેમની રાજકીય યાત્રામાં તેમણે અનેક મહત્વપૂર્ણ મંત્રાલયો અને જવાબદારીઓ સંભાળી હતી. ઈન્દિરા ગાંધી અને રાજીવ ગાંધીની સરકારોમાં તેમણે ડિફેન્સ, વાણિજ્ય, વિજ્ઞાન અને ટેક્નોલોજી, પરમાણુ ઊર્જા, ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને અંતરિક્ષ જેવા વિભાગોમાં રાજ્ય મંત્રી તરીકે મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી. 1991 થી 1996 દરમિયાન તેઓ લોકસભાના સ્પીકર રહ્યા, જ્યાં તેમના શિસ્તબદ્ધ અને સંયમિત કાર્યશૈલીની વ્યાપક પ્રશંસા કરવામાં આવી હતી.

2004ની લોકસભા ચૂંટણીમાં હાર્યા બાદ પણ તેમની રાજકીય અસર નહોતી ઘટી. મનમોહન સિંહ સરકારે તેમને કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી તરીકે નિયુક્ત કર્યા હતા. પરંતુ 2008ના મુંબઈ આતંકી હુમલા બાદ તેમણે નૈતિક જવાબદારી સ્વીકારી પદ પરથી રાજીનામું આપ્યું હતું. ત્યારબાદ 2010 થી 2015 સુધી તેઓ પંજાબના રાજ્યપાલ અને ચંડીગઢના વહીવટી અધિકારી તરીકે સેવા આપી હતી.

શિવરાજ પાટિલના નિધનને રાજકારણમાં એક મહત્વપૂર્ણ યુગના અંત તરીકે જોવામાં આવી રહ્યું છે. સંયમ, આધ્યાત્મિકતા, મૌલિક મૂલ્યો અને શુદ્ધ રાજકીય વ્યવહાર એમ તેમની વિશેષતાઓ હવે યાદ તરીકે જ રહી ગઈ છે. મહારાષ્ટ્રમાં, ખાસ કરીને લાતૂર વિસ્તારમાં, તેમના પ્રભાવને અવિસ્મરણીય માનવામાં આવે છે અને લાખો લોકો તેમને "લાતૂરનો અવાજ" તરીકે ઓળખતા હતા.