નેપાળમાં વરસાદથી બિહારમાં પૂર કેમ આવે છે?

બિહારમાં ઘણી નદીઓ હાલમાં ખતરાના નિશાનથી ઉપર વહી રહી છે. બિહારના લગભગ 13 જિલ્લાઓ પૂરની ઝપેટમાં આવી જતાં અનેક નદીઓના બંધ તૂટી ગયા છે. આ બધું નેપાળમાં ભારે વરસાદને કારણે થયું છે. નેપાળમાં છેલ્લા ત્રણ દિવસથી સતત વરસાદ પડી રહ્યો છે. આવો જાણીએ નેપાળમાં વરસાદને કારણે બિહારમાં પૂર કેમ આવે છે?

નેપાળમાં સતત વરસાદને કારણે બિહારના કેટલાય જિલ્લાઓને ખતરો છે. અહીં પૂર અને વરસાદે તબાહી મચાવી છે. સરહદી જિલ્લાઓમાં ઘણી જગ્યાએ નદીઓ ખતરાના નિશાનને સ્પર્શી રહી છે અથવા વહી રહી છે. નેપાળમાં 1968 પછી આટલો વરસાદ ક્યારેય પડ્યો નથી. નેપાળમાં 27 સપ્ટેમ્બરથી સતત વરસાદ પડી રહ્યો છે. નેપાળમાં ભારે વરસાદને કારણે રવિવારે કોસી બેરેજ વીરપુરમાંથી રેકોર્ડ 6,61,295 ક્યુસેક પાણી છોડવામાં આવ્યું હતું. ગંગા બેરેજમાં લગભગ એટલું જ પાણી છોડવામાં આવ્યું છે.

જેના કારણે બિહારમાં કોસી, ગંડક બાગમતી, બુધી ગંડક, કમલા બાલન અને મહાનંદા અને ગંગા જેવી નદીઓ છલકાઈ રહી છે. આ નદીઓના જળસ્તરમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. આ નદીઓ ખતરાના નિશાનથી ઉપર વહી રહી છે. કોસી બેરેજ વીરપુરમાંથી વિક્રમી પાણી છોડવાથી 13 જિલ્લાઓમાં 16.28 લાખથી વધુ લોકો પ્રભાવિત થયા છે, જે પહેલાથી જ ભારે વરસાદને કારણે પૂરનો સામનો કરી રહ્યા છે. 1968માં કોસી બેરેજ વીરપુરમાંથી 7.88 લાખ ક્યુસેક પાણી છોડવામાં આવ્યું હતું. ત્યારે પણ બિહારના અનેક જિલ્લાઓમાં તબાહી મચી ગઈ હતી.

આ વખતે પણ સ્થિતિ લગભગ એવી જ છે. આ નદીઓ (કોસી, ગંગા અને ગંગા)નું પાણી પશ્ચિમ અને પૂર્વ ચંપારણ, ગોપાલગંજ, અરરિયા, સુપૌલ, કટિહાર, પૂર્ણિયા અને અન્ય ઘણા જિલ્લાઓના નીચાણવાળા વિસ્તારોમાં પ્રવેશ્યું છે. બિહારના વિવિધ ભાગોમાં શનિવારે સવારે 780.3 મીમી વરસાદ નોંધાયો હતો. બિહારના કેટલાક જિલ્લાઓમાં વરસાદ ચાલુ છે.

રાજ્ય સરકારે બિહારના કેટલાક જિલ્લાઓ માટે એલર્ટ જાહેર કર્યું છે. દરમિયાન, હવામાન વિભાગે ભારે વરસાદની આગાહી કરી છે અને રાજ્યના કેટલાક ભાગોમાં પૂરના જોખમની ચેતવણી આપી છે. હાલમાં, બક્સર, ભોજપુર, સારણ, પટના, સમસ્તીપુર, બેગુસરાય, મુંગેર, ભાગલપુર સહિત ગંગાના કિનારે આવેલા લગભગ 13 જિલ્લા પૂર જેવી પરિસ્થિતિમાં છે.

આ દરમિયાન નેપાળમાં પૂર, વરસાદ અને ભૂસ્ખલનથી મૃતકોની સંખ્યા વધીને 148 થઈ ગઈ છે. પચાસ લોકો લાપતા છે, જ્યારે પૂર, ભૂસ્ખલન અને જળબંબાકારના કારણે 101 લોકો ઘાયલ થયા છે. ઘણા ભાગોમાં જાહેર જીવન ઠપ થઈ ગયું છે. ઘણા હાઇવે અને રસ્તાઓ અવરોધિત છે, સેંકડો ઘરો અને પુલ ધોવાઇ ગયા છે. સેંકડો પરિવારો વિસ્થાપિત થયા છે. રોડ બ્લોક થવાને કારણે હજારો મુસાફરો વિવિધ સ્થળોએ ફસાયા છે. ઓછામાં ઓછા 322 મકાનો અને 16 પુલને નુકસાન થયું છે. લગભગ 3,626 લોકોને સુરક્ષિત સ્થળોએ ખસેડવામાં આવ્યા છે. સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે લોકોને બચાવવા માટે 20,000 થી વધુ સુરક્ષા કર્મચારીઓ તૈનાત કરવામાં આવ્યા છે.

નેપાળમાં વરસાદથી બિહારમાં પૂર આવે છે કારણ કે બિહારના મેદાનો નેપાળને અડીને આવેલા છે. કોસી, ગંગા, બુધી ગંગા, કમલા બાલન, બાગમતી સહિત અનેક નદીઓ નેપાળમાંથી બિહારમાં વહે છે. નેપાળમાં જ્યારે પણ વરસાદ થાય છે ત્યારે ત્યાંની નદીઓનું પાણી બિહારમાં આવવા લાગે છે. નેપાળની લગભગ સાત નદીઓ કોસીમાં મળે છે, જે દર વર્ષે બિહારમાં તબાહી મચાવે છે, તેથી જ કોસીને બિહારનું દુઃખ પણ કહેવામાં આવે છે. બિહારના પૂર્વ ચંપારણ, પશ્ચિમ ચંપારણ, સીતામઢી, મધુબની, સુપૌલ, અરરિયા અને કિશનગંજ જિલ્લાઓ નેપાળથી ઘેરાયેલા છે. આ જિલ્લાઓ પણ હાલમાં પૂરની ઝપેટમાં છે. અહીં પણ પૂરના પાણી નીચાણવાળા વિસ્તારોમાં ઘૂસી ગયા છે.