/connect-gujarat/media/media_files/2025/11/28/health-2025-11-28-14-06-17.jpg)
શિયાળાની ઋતુ પોતાની સાથે ઠંડક, ટૂંકા દિવસો અને લાંબી રાતો લાવે છે, જેના કારણે ઘણા લોકો શરીર અને મન બંનેમાં સુસ્તી, ઊર્જાનો અભાવ, ઉદાસીનતા અને મૂડ સ્વિંગનો સામનો કરે છે.
આ સ્થિતિને સામાન્ય રીતે ‘વિન્ટર બ્લૂઝ’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. આ દરમિયાન શરીરનું રક્તપરિભ્રમણ ધીમું થઈ જવું, સૂર્યપ્રકાશના અભાવને કારણે વિટામિન Dની ઉણપ, અને કસરતનું ઓછું પ્રમાણ—all together—મન અને શરીર પર ભાર નાખે છે. પરંતુ રોજિંદી દિનચર્યામાં થોડાક સરળ યોગાભ્યાસ ઉમેરવાથી આ પરેશાનીઓથી અસરકારક રીતે રાહત મેળવી શકાય છે. યોગ શરીરને સક્રિય કરે છે, મનને સ્થિર રાખે છે અને શિયાળાની ઋતુમાં થતો થાક અને સુસ્તી ઘટાડે છે.
સૂર્ય નમસ્કાર યોગની સૌથી અસરકારક કસરતોમાંની એક માનવામાં આવે છે, કારણ કે તે સંપૂર્ણ શરીરને મંથન કરે છે અને સ્નાયુઓને સક્રિય કરે છે. શિયાળામાં શરીરના તાપમાનને સંયમમાં રાખવાનું કામ પણ આ આસન સારી રીતે કરે છે. તે રક્ત પરિભ્રમણ સુધાવે છે, સૂર્યપ્રકાશના અભાવથી થતા વિટામિન Dની ઘટને પણ પ્રતિબંધિત કરે છે અને મનને શાંતિ પ્રદાન કરે છે. સૂર્ય નમસ્કારની 12 મુદ્રાઓનો ધીમે ધીમે અભ્યાસ દિવસમાં ફક્ત 10 મિનિટ કરવા છતાં શરીર ગરમ થાય છે, સ્ટેમિના વધે છે અને મૂડ uplifting થાય છે. શિયાળાની સુસ્તીને દૂર રાખવા માટે આ આસન સૌથી સારું ‘ફુલ-બોડી વોર્મ-અપ’ સાબિત થઈ શકે છે.
ભુજંગાસન, જેને ‘કોબ્રા પોઝ’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, શિયાળાના દિવસોમાં ખાસ કરીને ફાયદાકારક છે. આ આસન કરોડરજ્જુને મજબૂત બનાવે છે, કમરના નીચલા ભાગમાં તાણ ઘટાડે છે અને છાતીને ખુલ્લી રાખીને શ્વાસપ્રક્રિયાને સુધારે છે. જ્યારે શરીર લાંબા સમય સુધી ઠંડીને કારણે કઠણ થઈ જાય છે, ત્યારે ભુજંગાસન સ્નાયુઓમાં નરમાશ અને લવચીકતા લાવે છે. તે મનને આરામ આપે છે, તણાવ ઓછો કરે છે અને seasonal depression જેવો અનુભવ થતો હોય તે સામે ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. રોજના 5–7 વાર આ આસનના અભ્યાસથી શરીરમાં ચેતના અને ઉર્જાનો પ્રવાહ વધે છે, જે તમને શિયાળાની કંટાળાજનક lethargy થી દૂર રાખે છે.