પુતિનની ભારત યાત્રા બાદ ચીનના નિવેદનથી અમેરિકામાં ખળભળાટ

રશિયાના પ્રમુખ વ્લાદિમીર પુતિનની તાજેતરની ભારત યાત્રા પર ચીનએ એવો પ્રતિભાવ આપ્યો છે

જે એશિયાઈ ત્રિપક્ષીય સમીકરણને મજબૂત બનાવે છે અને અમેરિકન નીતિનિર્માતાઓ માટે ચિંતા વધારશે. બેઈજિંગે ખુલ્લેઆમ જણાવ્યું છે કે ભારત–ચીન–રશિયા વચ્ચેનો સહકાર માત્ર પ્રાદેશિક değil પરંતુ વૈશ્વિક શાંતિ અને સ્થિરતા માટે અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે. પહેલાથી જ મજબૂત રશિયા–ચીન સંબંધો વચ્ચે ભારત તરફ ચીનનો નરમ વલણ સ્પષ્ટ સંકેત આપે છે કે એશિયામાં નવા વ્યૂહાત્મક માળખા ઉદ્ભવી રહ્યા છે.

ચીનના વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા ગુઓ જિયાકુને પ્રેસ બ્રીફિંગમાં જણાવ્યું કે ત્રણેય દેશો ઉભરતી અર્થવ્યવસ્થાઓ અને ગ્લોબલ સાઉથના શક્તિશાળી અવાજ છે. તેમના મતે ત્રિપક્ષીય સહકાર એશિયાની સ્થિરતા, વિકાસ અને વૈશ્વિક સમૃદ્ધિને મજબૂત આધાર આપે છે. ચીનના આ નિવેદનને એ રીતે પણ જોવામાં આવી રહ્યું છે કે એ ગ્લોબલ સાઉથમાં અમેરિકાના વધતા પ્રભાવને પડકાર આપે છે.

પૂર્વી લદ્દાખમાં 2020 બાદ બગડેલા ભારત–ચીન સંબંધોમાં સુધારાના સંકેતો પણ બેઈજિંગે આપ્યા. ચીને સ્પષ્ટ કર્યું કે તે ભારત સાથે લાંબા ગાળાના વ્યૂહાત્મક દ્રષ્ટિકોણથી સંબંધોને સ્થિર અને સકારાત્મક બનાવવા પ્રતિબદ્ધ છે જેથી બંને દેશોના લોકો વાસ્તવિક લાભ લઈ શકે. ચીન તરફથી આવી ભાષા છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં ભાગ્યે જ જોવા મળી છે.

પુતિનની ભારત યાત્રા પહેલાં તેમના નિવેદન પર પણ ચીનએ પ્રતિસાદ આપ્યો. પુતિને ભારત અને ચીનને રશિયાના સૌથી નજીકના મિત્રો ગણાવતા કહ્યું હતું કે બંને દેશો પોતાના મતભેદો જાતે ઉકેલી શકે છે. તેના જવાબમાં ચીને જણાવ્યું કે તે ભારત અને રશિયા બંને સાથે મજબૂત સહકાર આગળ વધારવા ઇચ્છે છે. ચીની મીડિયાએ પુતિનની ભારત તરફની ખુલ્લી નીતિને પણ ખાસ રજૂ કરી, ખાસ કરીને તે ભાગ જેમાં પુતિને ભારત દ્વારા રશિયન તેલની ખરીદી પર અમેરિકાની ટીકા અવગણવાની પ્રશંસા કરી હતી.

4–5 ડિસેમ્બર દરમિયાન પુતિનની ભારત યાત્રા દ્વિપક્ષ રીતે ઐતિહાસિક રહી. રક્ષા, ઉર્જા, વેપાર અને રોકાણ સંબંધિત અનેક કરારો થયા અને બંને દેશોએ 2030 સુધી દ્વિપક્ષીય વેપાર 100 અબજ ડોલર સુધી પહોંચાડવાનો લક્ષ્ય નક્કી કર્યો. આ બધા વિકાસો વચ્ચે ચીનનું તાજેતરનું નિવેદન એશિયામાં નવી વ્યૂહાત્મક સમીકરણોની શરૂઆત તરીકે જોવામાં આવી રહ્યું છે, જે અમેરિકા માટે નિશ્ચિતપણે ચિંતાનો વિષય બની શકે છે.