239 મુસાફરો સાથે ગાયબ થયેલા MH370ની શોધનો નવો અધ્યાય, 10 વર્ષ જૂનું રહસ્ય ખુલી શકે

મલેશિયા એરલાઇન્સની ફ્લાઇટ MH370નું ગાયબ થવું આધુનિક એવિએશન ઇતિહાસની સૌથી રહસ્યમય અને ચોંકાવનારી ઘટનાઓમાંની એક છે.

8 માર્ચ 2014ના રોજ કુઆલાલમ્પુરથી બેઇજિંગ જવા નીકળેલા બોઇંગ 777-200ER વિમાનએ 239 મુસાફરો અને ક્રૂ સાથે રડાર પરથી અંતિમ વખત મલક્કાની સામુદ્રધુની પાસે સિગ્નલ આપ્યું હતું. ત્યારબાદ તે સંપૂર્ણપણે અદૃશ્ય થઈ ગયું. વિશ્વના અનેક દેશોના સહકારથી દાયકાભર ચાલેલા શોધ અભિયાન છતાં વિમાનનું ચોક્કસ સ્થાન હજી સુધી મળી શક્યું નથી. મળેલા સેટેલાઇટ ડેટા દર્શાવે છે કે વિમાન ઉત્તર તરફના નિર્ધારિત માર્ગથી વળી દક્ષિણ હિંદ મહાસાગર તરફ ગયું હોઈ શકે છે, જ્યાં મહાસાગરની ઊંડી અને જોખમી પરિસ્થિતિઓ શોધને અત્યંત મુશ્કેલ બનાવે છે.

હવે, એક દસકાના અંતે, મલેશિયાની સરકારએ અમેરિકન મરીન રોબોટિક્સ કંપની ‘ઓશન ઇન્ફિનિટી’ સાથે ‘નો-ફાઇન્ડ, નો-ફી’ ધોરણે નવું શોધ અભિયાન શરૂ કરવાની જાહેરાત કરી છે. આ અભિયાનમાં ફક્ત ત્યારે જ કંપનીને 70 મિલિયન ડોલર (લગભગ ₹580 કરોડ) ચૂકવવામાં આવશે, જ્યારે વિમાનના મુખ્ય અવશેષ, ફ્યુઝલાજ અથવા બ્લેક બોક્સ મળી આવશે.

વિશ્વમાં સૌથી આધુનિક મરીન ટેક્નોલૉજી ધરાવતા ઓશન ઇન્ફિનિટીએ 2018માં પણ MH370ની શોધ કરી હતી, પરંતુ સફળતા મળી નહોતી. છેલ્લા છ વર્ષમાં કંપનીએ ઓટોનોમસ અંડરવોટર વ્હીકલ્સ (AUVs), ડીપ-સી સોનાર, મલ્ટીબીમ મૅપિંગ અને આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ આધારિત વિશ્લેષણ જેવી ટેક્નોલૉજીમાં નોંધપાત્ર પ્રગતિ કરી છે. નિષ્ણાતોની મદદથી નવા ડેટાના આધારે દક્ષિણ હિંદ મહાસાગરમાં ‘સૌથી સંભવિત ક્રેશ ઝોન’ વધુ ચોક્કસપણે નક્કી કરવામાં આવ્યો છે.

શોધ અભિયાન 30 ડિસેમ્બર 2025થી શરુ થઈ 55 દિવસ સુધી ચાલશે. આ સમય દરમિયાન કંપની 6,000 મીટરના ઊંડાણ સુધી કામ કરી શકતા રોબોટ્સ અને હાઇ-રિઝોલ્યુશન સોનાર સિસ્ટમ્સ સાથે દરેક ચોરસ કિલોમીટરનું મૅપિંગ કરશે. 2015થી 2016 દરમિયાન રિયુનિયન આઇલેન્ડ અને પૂર્વ આફ્રિકાના કિનારાઓ પર મળેલા ફ્લેપરોન જેવા નાના અવશેષો એ બાબતને મજબૂત બનાવે છે કે વિમાન ખરેખર દક્ષિણ હિંદ મહાસાગરમાં જ દુર્ઘટનાગ્રસ્ત થયું હતું, પરંતુ ફ્યુઝલાજ અને ફ્લાઇટ રેકોર્ડર્સ ન મળતા ઘટનાનું સત્ય હજી સુધી અધૂરું છે.

દુર્ઘટના અંગે અનેક થિયરીઓ વર્ષોથી ચર્ચામાં છે. કેટલાક નિષ્ણાતો માને છે કે પાયલટે ઈરાદાપૂર્વક વિમાનનો માર્ગ બદલ્યો હશે; રડાર ડેટા અને ફ્લાઇટ ટ્રેજેક્ટરીના વળાંક એ થિયરીને બળ આપે છે. બીજી સંભાવનાઓમાં અચાનક ટેક્નિકલ ફેલ્યર, કેબિન પ્રેશરનું ઘટવું, લિથિયમ બેટરીઓથી સંભવિત આગ, શોર્ટ સર્કિટ અથવા કાર્ગો વિભાગમાં સર્જાયેલી દુર્ઘટના પણ સામેલ છે.

કેટલાક વિશ્લેષકો હાઇજેકિંગ અથવા સાયબર હેકિંગની શક્યતા પણ રજૂ કરે છે, જોકે એવાં કોઈ કડક પુરાવા મળ્યા નથી. કેટલાક અણધારી મત મુજબ વિમાન કોઈ સૈન્ય ટ્રાયલ ઝોનની નજીક જતા ગેરસમજથી મિસાઇલનો ભોગ બન્યું હશે, પરંતુ આ અંગે પણ કોઈ સત્તાવાર પુરાવો ઉપલબ્ધ નથી. અનેક થિયરીઓ વચ્ચે એકમાત્ર વિશ્વસનીય સત્ય એટલું જ છે કે 239 મુસાફરો અને ક્રૂના પરિવારજનો આજેય તેમના પ્રિયજનોના અંજામ વિશે એક નિશ્ચિત જવાબની રાહ જોઈ રહ્યા છે.

MH370ની દુર્ઘટનાએ વિશ્વભરમાં ભાવનાત્મક અને માનવતાવાદી અસર પેદા કરી છે. વિમાનના પરિજનો માટે આ માત્ર એક ટેક્નિકલ રહસ્ય નથી, પરંતુ દસ વર્ષથી ચાલતી વેદનાભરી રાહ છે. તેમની આશા છે કે નવી ટેક્નોલૉજી સાથેનું આ અભિયાન એક દાયકાથી દબાયેલા સત્યને બહાર લાવશે. આ ઘટનાએ અનેક ડોક્યુમેન્ટરીઝ, ફિલ્મો અને સંશોધનોને જન્મ આપ્યો છે, જેમ કે નેટફ્લિક્સની લોકપ્રિય ડોક્યુમેન્ટરી *“MH370: The Plane That Disappeared”*, જે ઘટનાની વિગતો અને સંભવિત કારણો વિશે ઊંડાણપૂર્વક ચર્ચા કરે છે. મલેશિયા સરકારે ફરીથી શરૂ કરેલો આ પ્રયાસ માત્ર એક વિમાનને શોધવાનો જ નથી, પરંતુ માનવતાના હિતમાં સત્ય અને ન્યાય મેળવવાનો પણ છે. દુનિયાની નજર હવે આ નવા અભિયાન પર રહેશે કે શું ખરેખર MH370નું રહસ્ય ખુલશે કે તે હજી પણ મહાસાગરના અજાણ્યા તળિયે જ છુપાયેલું રહેશે.