પાકિસ્તાન: લોકો પાણીના દરેક ટીપા માટે તડપ્યા, આખું ગામ થયું ઉજ્જડ

પાણીની અછતને કારણે લોકો શહેરોમાં સ્થળાંતર કરી રહ્યા છે. સરકારી પાણી પુરવઠા યોજનાઓની નિષ્ફળતા અને કુદરતી પાણીના સ્ત્રોતો સુકાઈ જવાને કારણે આ કટોકટી વધુ ઘેરી બની છે. આ ઘટના પાકિસ્તાનમાં જળ સંકટની ગંભીરતા દર્શાવે છે.

પાકિસ્તાનના ઐતિહાસિક ડેરાવર કિલ્લાથી માત્ર 12 કિલોમીટર દૂર આવેલા કોટને ગામ પર એક આફત આવી છે. આ ગામ, જે એક સમયે બાળકો રમતા અને લોકો ફરતા રહેતા હતા, તે હવે ઉજ્જડ બની ગયું છે. એક મહિના પહેલા સુધી અહીં લગભગ 100 પરિવારો રહેતા હતા અને માટીની ઝૂંપડીઓ પુષ્ટિ કરતી હતી કે તે એક જૂનું અને સરળ ગામ હતું. પરંતુ આજે અહીં જીવનની એકમાત્ર નિશાની ધૂળમાં ઢોરના પગના નિશાન છે.

બધાએ આ ગામ છોડી દીધું છે કારણ કે આ ગામમાં પાણીનું એક ટીપું પણ બચ્યું નથી. વર્ષોમાં સૌથી ખરાબ પાણીની કટોકટીએ રણમાંથી મોટા પાયે સ્થળાંતર કરવાની ફરજ પાડી છે. દક્ષિણ પંજાબમાં ચોલિસ્તાન રણના 26,000 ચોરસ કિલોમીટરમાં ફેલાયેલા સમુદાયો સરેરાશ કરતા ઓછા વરસાદને કારણે પાણીની તીવ્ર તંગીનો સામનો કરી રહ્યા છે. આવા વિસ્તારોમાં લોકો પાણીના દરેક ટીપા માટે તરસી રહ્યા છે.

પેઢી દર પેઢી, તળાવો, ટાંકીઓ અને પૂલ સહિત લગભગ ૧,૯૦૦ કુદરતી વરસાદ આધારિત જળાશયો બનાવવામાં આવ્યા છે. તેઓ વિચરતી પરિવારો અને તેમના પશુધન માટે મહત્વપૂર્ણ જીવનરેખા તરીકે સેવા આપી છે. ઐતિહાસિક રીતે દરેક ટોબા 80 થી 100 પરિવારોને ટેકો આપતા હતા, પરંતુ આ વર્ષે મોટાભાગના ટોબા સામાન્ય કરતાં એક કે બે મહિના વહેલા સુકાઈ ગયા છે. જેના કારણે અહીં રહેતા સમુદાય માટે અહીં ટકી રહેવું મુશ્કેલ બની ગયું છે.

વરસાદ ન પડવાથી અને સરકારી પાણી પુરવઠા યોજનાઓ તૂટવાથી અથવા જાળવણીના અભાવે, પરિવારો શહેરી કેન્દ્રો અથવા દેરાવર કિલ્લા તરફ સ્થળાંતર કરવાનું શરૂ કરી દીધું છે, જ્યાં મર્યાદિત સરકારી પાણી પુરવઠો હજુ પણ ઉપલબ્ધ છે, પરંતુ તે પણ વિશ્વસનીય નથી. આ નાના સમુદાયો અને બદલાતા વાતાવરણ પર ઝડપી પગલાં લેવામાં સરકારની નિષ્ફળતા ઘણા પ્રશ્નો ઉભા કરી રહી છે.