યોગ અને પિલેટ્સ બંને એકાગ્રતા વધારવા અને શરીરને ફ્લેક્સિબલ બનાવવામાં મદદ કરે છે. તે અલગ-અલગ રીતે કરવામાં આવે છે. બંને લગભગ સમાન છે પણ તેમની વચ્ચે થોડો તફાવત છે, જે તેમને એકબીજાથી અલગ બનાવે છે.
યોગ શારીરિક અને માનસિક રીતે સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે. યોગ વજન ઘટાડવા, તણાવ ઘટાડવા અને સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત ઘણી તબીબી પરિસ્થિતિઓમાં ફાયદાકારક છે. ઘણા લોકો જીમમાં જાય છે અને કસરત કરે છે, તેના માટે ઘણા પ્રકારના સાધનોની જરૂર પડે છે. તેમાં આજકાલ પિલેટ્સનું નામ ખૂબ સાંભળવામાં આવી રહ્યું છે.
જો તમે પિલેટ્સ કસરતોના ચિત્રો જુઓ છો, તો તે યોગ જેવું લાગે છે. યોગ અને પિલેટ્સ બંને શરીર અને મનને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે. તે શરીરને ફ્લેક્સિબલ બનાવવામાં પણ મદદ કરે છે. પરંતુ બંનેમાં કેટલીક એવી બાબતો છે જે તેમને એકબીજાથી અલગ બનાવે છે.
યોગાભ્યાસ દરમિયાન વ્યક્તિએ સામાન્ય રીતે એક જ સ્થિતિ અપનાવવી પડે છે અને થોડીક સેકન્ડો માટે તેને હોલ્ડ કર્યા પછી વ્યક્તિ બીજી સ્થિતિ કરે છે. પિલેટ્સમાં વ્યક્તિ એક સ્થિતિ અપનાવે છે અને પછી તેના હાથ અથવા પગને ખસેડીને તેના કોર પર કામ કરે છે. બંને શરીરને એનર્જી અને ફ્લેક્સિબલ બનાવવામાં મદદ કરે છે.
પિલેટ્સના ઇતિહાસ વિશે વાત કરીએ તો તે 1883 માં જર્મનીમાં જન્મેલા જોસેફ પિલેટ્સ નામના બીમાર બાળકથી શરૂ થાય છે. તે માર્શલ આર્ટ્સ, યોગ, મન અને શરીરને લગતા અન્ય વિષયો પર સંશોધન કરી રહ્યો હતો જેથી તેનું સ્વાસ્થ્ય સુધારી શકાય. પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન, તેણે ઘાયલ સૈનિકો સાથે કામ કર્યું, પછી શરીરની ગતિવિધિઓમાં તેની રુચિ વધવા લાગી. યુદ્ધ પછી, તે તેની કસરત શૈલી ન્યુ યોર્ક શહેરમાં લાવ્યો. જેને અભિનેતાઓ અને રમતવીરો દ્વારા પણ અપનાવવામાં આવી. તે ખાસ કરીને પેટના સ્નાયુઓ, પીઠનો નીચેનો ભાગ અને કોર પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. પિલેટ્સ મેટ પર અથવા ખાસ સાધનો સાથે કરી શકાય છે.
વેબએમડી અનુસાર, પિલેટ્સ કોરની શક્તિ વધારવામાં અને સ્થિરતા સુધારવામાં મદદ કરે છે. આ ઉપરાંત તે કરવાથી મુદ્રામાં સુધારો, ફ્લેક્સિબિલિટી વધારવા અને કમરના નીચેના ભાગમાં દુખાવો ઘટાડવામાં પણ મદદ મળી શકે છે. પિલેટ્સ એરોબિક કસરત નથી. પરંતુ તે તણાવ ઘટાડી શકે છે, જેના કારણે તે હૃદય માટે પણ ફાયદાકારક બની શકે છે.
યોગ: ભારતમાં ઘણા વર્ષોથી યોગનો અભ્યાસ કરવામાં આવે છે. તેનો ઇતિહાસ પાંચ હજાર વર્ષ જૂનો છે. આ ઉપરાંત તેમાં માઇન્ડફુલનેસ અને શ્વાસ લેવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાનો સમાવેશ થાય છે. યોગના ઘણા પ્રકારો છે. આ શારીરિક અને માનસિક સ્વાસ્થ્યને સુધારવામાં મદદ કરે છે. યોગ તણાવ, હતાશા અને ચિંતા, શ્વસનતંત્ર સંબંધિત સમસ્યાઓ, હાઈ બ્લડ પ્રેશર, શરીરમાં દુખાવો, ટાઇપ 2 ડાયાબિટીસ અને સંધિવા ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
યોગ અને પિલેટ્સ વચ્ચે શું તફાવત છે?: જો આપણે તેમની વચ્ચેના તફાવત વિશે વાત કરીએ તો યોગ ફ્લેક્સિબિલિટી અને કેટલાક સ્નાયુ જૂથો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. જ્યારે પિલેટ્સ સ્નાયુઓના ટોનિંગ, શરીર નિયંત્રણ અને મુખ્ય શક્તિને સુધારવામાં મદદ કરે છે. યોગ સંતુલન બનાવવામાં અને મનને શાંત કરવામાં મદદ કરે છે. યોગ સામાન્ય રીતે પિલેટ્સ જેટલો ઝડપી નથી, પરંતુ માઇન્ડફુલનેસ અને ઊંડા શ્વાસ લેવા પર વધુ ધ્યાન આપવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત કેટલાક યોગાસનોમાં આખા શરીરની ગતિવિધિનો સમાવેશ થાય છે. પિલેટ્સ મુખ્ય શક્તિ વધારવા અને શરીરને સંતુલિત કરવામાં મદદ કરે છે.
જો તમે તમારી શક્તિ અને સુગમતા વધારવા માંગતા હો, તો પિલેટ્સ એક સારો વિકલ્પ હોઈ શકે છે. જો તમે તમારા એકંદર સ્વાસ્થ્યને સુધારવા માંગતા હો, તો યોગ તમારા માટે વધુ સારું રહેશે. યોગ અને પિલેટ્સ બંને સારા વર્કઆઉટ છે, પરંતુ જો તમને કોઈ સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત સમસ્યા એટલે કે તબીબી સ્થિતિ અથવા શરીરમાં દુખાવો હોય તો તમારે તેને શરૂ કરતા પહેલા નિષ્ણાતની સલાહ લેવી જોઈએ.