/connect-gujarat/media/post_banners/b430d356e28fb5f5a3e77e33afae1d792d56620c352cc303429f6ed47894dcbe.webp)
પૃથ્વી અને ચંદ્રની વાર્તા લગભગ એક સાથે શરૂ થાય છે. આ વાત લગભગ 450 કરોડ વર્ષ જૂની છે. ત્યારથી અત્યાર સુધી અવકાશમાંથી આવતા પથ્થરો અને ઉલ્કાઓ આ બંને પર સતત પડતા રહે છે. તેમના પડવાના કારણે ક્રેટર્સ રચાય છે. તેમને ઇમ્પેક્ટ ક્રેટર પણ કહેવામાં આવે છે. પૃથ્વી પર અત્યાર સુધીમાં આવા 180 ઇમ્પેક્ટ ક્રેટર મળી આવ્યા છે. ચંદ્ર પર લગભગ 14 લાખ ખાડાઓ છે. 9137 થી વધુ ક્રેટર્સની ઓળખ કરવામાં આવી છે. 1675ની ઉંમર પણ નક્કી કરવામાં આવી છે. પરંતુ હજારો ખાડાઓ છે. જેને માનવીઓ જોઈ પણ શક્યા નથી. કારણ કે તેના અંધારા હિસ્સા તરફ જોવું મુશ્કેલ છે. એવું નથી કે ચંદ્રની સપાટી પરના ખાડાઓ માત્ર ઈમ્પેક્ટ ક્રેટર છે. કેટલાક લાખો વર્ષ અગાઉ જ્વાળામુખી ફાટવાને કારણે પણ બન્યા છે. નાસાએ 17 માર્ચ 2013ના રોજ ચંદ્ર પર સૌથી મોટો ખાડો જોયો હતો. જ્યારે 40 કિલોનો પથ્થર 90 હજાર કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે ચંદ્રની સપાટી સાથે અથડાયો હતો. આ અથડામણથી સર્જાયેલો ખાડો વિશાળ છે. તમે તેને જમીન પરથી પણ જોઈ શકો છો. જો તમે ટેલિસ્કોપ દ્વારા જુઓ, તો તમને ખૂબ જ અદભૂત દૃશ્ય જોવા મળશે. ચંદ્ર પર પાણી કે વાતાવરણ નથી. પૃથ્વી જેવી ટેક્ટોનિક પ્લેટ પણ નથી. તેથી જ ત્યાં માટીનું ધોવાણ થતું નથી. જ્યારે પૃથ્વી પર આવા ખાડાઓ પર માટી જામી જાય છે. પાણી ભરાય છે. વૃક્ષો અને છોડ ઉગે છે. જેના કારણે ખાડા ભરાતા હોય છે. ચંદ્ર પર બનેલા મોટાભાગના ખાડાઓની ઉંમર 200 કરોડ વર્ષ છે. એટલે કે જ્યારે ચંદ્રની રચના થઈ ત્યારે તેના પર આટલા ખાડા નહોતા. તેના નિર્માણના લગભગ 250 વર્ષ પછી, ખાડાઓ બનવાનું શરૂ થયું. ચંદ્ર પરનો સૌથી મોટો ખાડો દક્ષિણ ધ્રુવની નજીક છે. તેને પાર કરવા માટે તમારે તેની અંદર લગભગ 290 કિલોમીટર ચાલવું પડશે. ચંદ્ર પર હાજર 13 લાખ ખાડાઓનો વ્યાસ 1 કિલોમીટર છે. 83 હજાર ખાડાઓનો વ્યાસ 5 કિલોમીટર છે. અહીં 6972 ખાડાઓ છે જેનો વ્યાસ 20 કિલોમીટરથી વધુ છે.