ગલવાન અથડામણ પછી PM મોદીની પહેલી ચીન મુલાકાત, SCO શિખર સંમેલનમાં લેશે ભાગ

SCO સમિટ માટે પીએમ મોદીની છેલ્લી ચીન મુલાકાત 2019 માં હતી. પરંતુ તેઓ ઓક્ટોબર 2024 માં કાઝાનમાં BRICS સમિટ દરમિયાન ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગને મળ્યા હતા.

વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી 31 ઓગસ્ટથી 1 સપ્ટેમ્બર દરમિયાન તિયાનજિન શહેરમાં પ્રાદેશિક સમિટ SCO (શાંઘાઈ સહકાર સંગઠન) માં હાજરી આપવા માટે ચીનની મુલાકાત લેશે - જે 2020 ના ગલવાન અથડામણ પછી તૂટેલા બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધોને સામાન્ય બનાવવા તરફ વધુ એક પગલું ભરવાનો સંકેત આપે છે.

પીએમ મોદીની છેલ્લી ચીનની મુલાકાત 2019 માં હતી. પરંતુ તેઓ ઓક્ટોબર 2024 માં કાઝાનમાં BRICS સમિટ દરમિયાન ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગને મળ્યા હતા.

આ મુલાકાત અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ દ્વારા કડક ટેરિફ લાદવામાં આવ્યા બાદ અને રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદી અંગે ભારત પર વધતા દબાણ વચ્ચે આવી છે. એવી અપેક્ષા છે કે આવી પરિસ્થિતિઓમાં, ચીન સાથે ભારતના સંબંધોનું પુનર્ગઠન અમેરિકા માટે સંતુલન પરિબળ તરીકે કાર્ય કરશે.

જૂનમાં, સંરક્ષણ પ્રધાન રાજનાથ સિંહે SCO હેઠળ સંરક્ષણ પ્રધાનોની બેઠકમાં સંયુક્ત નિવેદન પર હસ્તાક્ષર કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો કારણ કે તેમાં 22 એપ્રિલના રોજ થયેલા પહેલગામ આતંકવાદી હુમલાનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો ન હતો, જેમાં 26 લોકોના મોત થયા હતા અને તેના બદલે, બલુચિસ્તાનનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો, જેમાં ભારત પર ત્યાં અશાંતિ ફેલાવવાનો આરોપ મૂક્યો હતો.

જોકે, બીજા મહિને, ચીને આતંકવાદ સામે કડક નિવેદન જારી કર્યું કારણ કે અમેરિકાએ પહેલગામ હુમલામાં સંડોવણી બદલ પાકિસ્તાન સ્થિત લશ્કર-એ-તૈયબાના પ્રોક્સી ધ રેઝિસ્ટન્સ ફ્રન્ટને વિદેશી આતંકવાદી સંગઠન તરીકે નિયુક્ત કર્યું.

"ચીન તમામ પ્રકારના આતંકવાદનો સખત વિરોધ કરે છે અને 22 એપ્રિલના રોજ થયેલા આતંકવાદી હુમલાની સખત નિંદા કરે છે... ચીન પ્રાદેશિક દેશોને આતંકવાદ વિરોધી સહયોગ વધારવા અને સંયુક્ત રીતે પ્રાદેશિક સુરક્ષા અને સ્થિરતા જાળવવા હાકલ કરે છે," વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા લિન જિયાને જણાવ્યું હતું.

આ વખતે SCOમાં, 10 સભ્ય દેશો સાથે ચર્ચામાં વેપારની સાથે આતંકવાદ અને પ્રાદેશિક સુરક્ષાને આવરી લેવાની અપેક્ષા છે. ભારત-ચીન સંબંધોમાં સ્થિરતા અને સંવાદ પુનઃસ્થાપિત કરવાના પ્રયાસો કરવામાં આવશે.

એવી શક્યતા છે કે PM મોદી સમિટની બાજુમાં રશિયન રાષ્ટ્રપતિ પુતિન અને ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ સાથે દ્વિપક્ષીય મુલાકાતો કરશે.

ઓક્ટોબર 2024 માં, PM મોદી અને શી જિનપિંગ કાઝાનમાં BRICS સમિટમાં મળ્યા હતા. ત્યારબાદ, બંને દેશો વચ્ચે સરહદી તણાવ ઘટાડવાના પ્રયાસોને વેગ મળ્યો હતો અને કૈલાસ-માનસરોવર યાત્રા ફરી શરૂ થવાથી સંબંધોને ઘણી હદ સુધી સામાન્ય બનાવવામાં મદદ મળી હતી.

2001 માં સ્થાપિત, SCOનો હેતુ સહકાર દ્વારા પ્રાદેશિક સ્થિરતાને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે. બ્લોકમાં હાલમાં 10 સભ્ય દેશો છે - બેલારુસ, ચીન, ભારત, ઈરાન, કઝાકિસ્તાન, કિર્ગિસ્તાન, પાકિસ્તાન, રશિયા, તાજિકિસ્તાન અને ઉઝબેકિસ્તાન.

 Galwan Ghati | China | India | PM Modi