/connect-gujarat/media/media_files/2025/02/01/lY8NXx2xYWiwAfdmu9fW.jpg)
ગ્લોબલ ફાયરપાવર ઈન્ડેક્સ 2025 (GFP ઈન્ડેક્સ)માં ભારતે ચોથું સ્થાન મેળવ્યું છે. ભારતને આપવામાં આવેલ આ રેન્કિંગ દર્શાવે છે કે હવે દેશ એક મજબૂત સૈન્ય શક્તિ તરીકે ઉભરી રહ્યો છે. આ સાથે ભારતનો પાડોશી દેશ પાકિસ્તાન આ યાદીમાં પાછળ રહી ગયો છે. જ્યાં તે અગાઉના રેન્કિંગમાં 9મા ક્રમે હતો. તે જ સમયે, હવે તેને 12મું સ્થાન મળ્યું છે.
ગ્લોબલ ફાયરપાવર ઈન્ડેક્સ (GFP ઈન્ડેક્સ) એ વર્ષ 2025 માટે વિશ્વની સૌથી શક્તિશાળી લશ્કરી શક્તિઓની યાદી જાહેર કરી છે. આ સૂચકાંકમાં, તેની સૈન્ય શક્તિને કારણે, ભારતે વિશ્વની ટોચની 4 સૈન્ય શક્તિઓમાં પોતાનું સ્થાન જાળવી રાખ્યું છે. ભારતીય સંરક્ષણ ક્ષેત્ર માટે આ એક મહત્વપૂર્ણ સિદ્ધિ છે. આ રેન્કિંગ સૈન્ય એકમો, નાણાકીય સ્થિતિ, લોજિસ્ટિક્સ ક્ષમતા, ભૌગોલિક સ્થિતિ સહિત 60 થી વધુ બાબતોને ધ્યાનમાં રાખીને કરવામાં આવ્યું છે.
યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ: અમેરિકા 0.0744 ના પાવર ઇન્ડેક્સ સ્કોર સાથે પ્રથમ ક્રમે છે. તેની અત્યાધુનિક લશ્કરી ક્ષમતાઓ, નાણાકીય સંસાધનો અને વૈશ્વિક પહોંચ તેને સૌથી શક્તિશાળી દેશ બનાવે છે.
રશિયા: રશિયા 0.0788 ના પાવર ઇન્ડેક્સ સાથે બીજા સ્થાને છે. રશિયા-યુક્રેન સંઘર્ષ છતાં, ઈરાન, ઉત્તર કોરિયા અને ચીન જેવા દેશો સાથે વ્યૂહાત્મક જોડાણ તેની સ્થિતિને મજબૂત બનાવે છે.
ચીન: ચીન 0.0788 ના પાવર ઇન્ડેક્સ સાથે ત્રીજા સ્થાને છે. ચીન મજબૂત ઔદ્યોગિક આધાર અને સંરક્ષણ ક્ષેત્રે નોંધપાત્ર રોકાણ દ્વારા તેની સૈન્ય ક્ષમતાઓનું વિસ્તરણ કરી રહ્યું છે.
ભારત: ભારત 0.1184 ના પાવર ઇન્ડેક્સ સાથે ચોથા સ્થાને છે. આ રેન્કિંગ ભારતની વધતી જતી સૈન્ય ક્ષમતાઓ, આધુનિક શસ્ત્રો અને વ્યૂહાત્મક રીતે મહત્વપૂર્ણ ભૌગોલિક સ્થાનને દર્શાવે છે.
ભારતની આર્મી, એરફોર્સ અને નેવીની સંયુક્ત તાકાતે તેને વિશ્વની ચોથી સૌથી શક્તિશાળી સેના તરીકે સ્થાપિત કરી છે. ભારતની સૈન્ય શક્તિ માત્ર દક્ષિણ એશિયામાં સૌથી મજબૂત નથી પરંતુ વૈશ્વિક સ્તરે પણ તેની ગણતરી મોટી સૈન્ય શક્તિઓમાં થાય છે.
ભારતીય સેનામાં અંદાજે 14.55 લાખ સક્રિય સૈનિકો છે, જ્યારે 11.55 લાખ અનામત સૈનિકો છે. તેની સાથે અર્ધલશ્કરી દળના 25.27 લાખ જવાનો પણ છે. ભારતીય સેના પાસે હજારો ટેન્ક, આર્ટિલરી, મિસાઈલ અને બખ્તરબંધ વાહનો છે. T-90 ભીષ્મ અને અર્જુન ટેન્ક ભારતીય સેનાની મુખ્ય તાકાત છે.
ભારતીય સેના બ્રહ્મોસ મિસાઇલ, પિનાકા રોકેટ સિસ્ટમ અને હોવિત્ઝર ગન ચલાવે છે અને સેનાને અદ્યતન ટેકનોલોજી અને હથિયારોથી સતત અપગ્રેડ કરવામાં આવી રહી છે.
ભારતીય વાયુસેના પાસે કુલ 2,229 એરક્રાફ્ટ છે, જેમાં 53 ફાઇટર જેટ, 899 હેલિકોપ્ટર અને 831 સપોર્ટ એરક્રાફ્ટ છે. રાફેલ અને સુખોઈ-30 એમકેઆઈ જેવા ફાઈટર જેટ ભારતીય વાયુસેનાની ફાયરપાવરને મજબૂત કરે છે. વાયુસેના પાસે નેત્રા જેવા અદ્યતન સર્વેલન્સ એરક્રાફ્ટ છે. રુદ્રમ, અસ્ત્ર, નિર્ભય, બ્રહ્મોસ મિસાઇલો. સાથે જ ભારત પાસે આકાશ મિસાઈલ સિસ્ટમ જેવી એર ડિફેન્સ સિસ્ટમ પણ છે. આ તમામ સિદ્ધિઓ સાથે ભારતીય વાયુસેનાને વિશ્વની ચોથી સૌથી શક્તિશાળી વાયુસેના માનવામાં આવે છે.
ભારતીય નૌકાદળમાં 1,42,251 સૈનિકો છે. નેવી પાસે પરમાણુ સબમરીન અને એરક્રાફ્ટ કેરિયર્સ જેવા વ્યૂહાત્મક શસ્ત્રો પણ છે. ભારતીય નૌકાદળ પાસે લગભગ 150 યુદ્ધ જહાજો અને સબમરીન છે. હાલમાં 50 થી વધુ યુદ્ધ જહાજો અને સબમરીનનું નિર્માણ કાર્ય ચાલી રહ્યું છે.
INS વિક્રમાદિત્ય અને INS વિક્રાંત જેવા એરક્રાફ્ટ કેરિયર્સ ભારતીય દરિયાઈ શક્તિના પ્રતીકો છે. P-8i, MH-60R સબમરીન કિલર હેલિકોપ્ટર જેવા રિકોનિસન્સ એરક્રાફ્ટ નેવીની તાકાત વધારી રહ્યા છે.
વૈશ્વિક ફાયરપાવર ઇન્ડેક્સ દેશોની લશ્કરી ક્ષમતાનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે 60 થી વધુ પરિબળોનું મૂલ્યાંકન કરે છે. જો કે, તેમાં પરમાણુ હથિયારોની ક્ષમતા સામેલ નથી. આ બાબતોનું મૂલ્યાંકન કરવામાં આવે છે
લશ્કરી એકમો: ટાંકીઓ, જહાજો, એરક્રાફ્ટ અને મિસાઇલ સિસ્ટમ્સની સંખ્યા
આર્થિક પરિસ્થિતિ: સંરક્ષણ બજેટ અને અર્થતંત્રની સ્થિતિ
લોજિસ્ટિક્સ ક્ષમતા: ઇંધણ પુરવઠો, વેરહાઉસ સુવિધાઓ અને પરિવહન નેટવર્ક
ભૌગોલિક સ્થિતિ: વ્યૂહાત્મક સ્થાન અને સીમાઓ
સંઘર્ષનો અનુભવ: યુદ્ધમાં ભાગીદારીનો અનુભવ
આ આંકડાઓ પરથી સ્પષ્ટ થાય છે કે ભારતની આર્મી, એરફોર્સ અને નેવી તમામ મોટી સૈન્ય શક્તિઓ છે, જે દેશની સુરક્ષા અને વૈશ્વિક પ્રભાવમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. હવે આપણે એવા દેશોની વાત કરીએ જે ભારતની પડોશમાં છે અને સમયાંતરે ભારતને જીતવાના પ્રયાસો કરતા રહે છે.
ગ્લોબલ ફાયરપાવર ઈન્ડેક્સ 2025 મુજબ, 0.0788ના પાવર ઈન્ડેક્સ સ્કોર સાથે ચીનની લશ્કરી શક્તિ વિશ્વમાં ત્રીજા ક્રમે છે.
ચાઈનીઝ આર્મી (પીપલ્સ લિબરેશન આર્મી ગ્રાઉન્ડ ફોર્સ): ચીન પાસે વિશ્વનું સૌથી મોટું સક્રિય સૈન્ય દળ છે, જેમાં લગભગ 2 મિલિયન સક્રિય સૈનિકો છે.