MSPની કાયદેસર ગેરંટી, લોન માફી અને અન્ય માંગણીઓ સાથે ખેડૂતો શંભુ બોર્ડર પર વિરોધ પ્રદર્શન કરી રહ્યા હતા. જો કે અમૃતસર-દિલ્હી હાઈવે પરનો ટોલ પ્લાઝા હજુ પણ ખેડૂતો દ્વારા બંધ છે. સરકાર અને ખેડૂત આગેવાનો વચ્ચે મંત્રણાના સાત રાઉન્ડ થયા છે. આગામી મંત્રણા 4 મેના રોજ થશે.

છેલ્લા એક વર્ષથી બંધ કરાયેલી શંભુ બોર્ડર સામાન્ય લોકો માટે ખોલવામાં આવશે. અહીંથી ખેડૂતોના તંબુ હટાવી દેવામાં આવ્યા છે. બેરીકેટ્સ હટાવવામાં આવી રહ્યા છે. ખેડૂત નેતાઓ સર્વન સિંહ પંઢેર અને જગજીત સિંહ દલ્લેવાલ સહિત લગભગ 200 દેખાવકારોની અટકાયત કરવામાં આવી છે. ખેડૂતોની હડતાળને કારણે સરહદ 13 મહિનાથી બંધ હતી.

જોકે, ખેડૂતોએ અમૃતસર-દિલ્હી હાઈવે પરનો ટોલ પ્લાઝા બંધ કરી દીધો છે. આ લોકો શંભુ બોર્ડર પર પોલીસ કાર્યવાહીનો વિરોધ કરી રહ્યા છે. ખેડૂતોએ કહ્યું કે જ્યાં સુધી તેમના નેતાઓને છોડવામાં નહીં આવે ત્યાં સુધી તેમનો વિરોધ ચાલુ રહેશે. તે જ સમયે, પંજાબના મંત્રી હરપાલ સિંહ ચીમાએ કહ્યું કે ખેડૂતોની માંગણીઓ કેન્દ્રની છે, તેથી તેમણે દિલ્હીમાં વિરોધ કરવો જોઈએ અને પંજાબના રસ્તાઓ બ્લોક ન કરવા જોઈએ.

સંયુક્ત કિસાન મોરચા (બિન-રાજકીય) અને કિસાન મજદૂર મોરચાના નેતૃત્વમાં ખેડૂતો ગયા વર્ષે 13 ફેબ્રુઆરીથી પંજાબ અને હરિયાણા વચ્ચે શંભુ (શંભુ-અંબાલા) અને ખનૌરી (સંગરુર-જીંદ) સરહદો પર પડાવ નાખી રહ્યા હતા. તેઓ દિલ્હી જઈ રહ્યા હતા. પોલીસે દિલ્હીને પણ કિલ્લામાં ફેરવી દીધું હતું. સુરક્ષા કડક કરવામાં આવી હતી, જેના કારણે ખેડૂતો દિલ્હીમાં પ્રવેશ કરી શક્યા ન હતા. રોકવામાં આવતા તેઓ ગુસ્સે થયા, ત્યારબાદ તેઓ શંભુ બોર્ડર પર જ હડતાળ પર બેસી ગયા.

MSP માટે કાનૂની ગેરંટી ઉપરાંત, ખેડૂતો લોન માફી, ખેડૂતો અને ખેતમજૂરો માટે પેન્શન, વીજળીના દરમાં વધારો નહીં, ખેડૂતો સામેના પોલીસ કેસ પાછા ખેંચવા, ઉત્તર પ્રદેશમાં 2021 લખીમપુર ખેરી હિંસાના પીડિતોને ન્યાય, જમીન સંપાદન અધિનિયમ, 2013ની પુનઃસ્થાપના અને અગાઉના 2020માં માર્યા ગયેલા ખેડૂતોના પરિવારોને વળતરની માંગ કરી રહ્યા છે.

આ વિરોધ પહેલા 2020માં ખેડૂતો દિલ્હીની અલગ-અલગ બોર્ડર પર વિરોધ પ્રદર્શન કરી રહ્યા હતા. તેઓ મોદી સરકારના કૃષિ કાયદાના વિરોધમાં બેઠા હતા. બાદમાં સરકારે ખેડૂતો સામે ઝૂકીને ત્રણેય કૃષિ કાયદા પાછા ખેંચી લીધા હતા. સરકારના આ પગલા બાદ ખેડૂતોએ પણ હડતાળ પાછી ખેંચી લીધી છે.

ખેડૂતોએ તેમની અન્ય માંગણીઓ પર ચર્ચા કરવા સંમત થયા બાદ વિરોધનો અંત લાવ્યો હતો, જેમાં કૃષિ કાયદાઓ રદ્દ કરવા અને ઉત્પાદનના બાંયધરીકૃત ભાવો અને વિરોધીઓ સામેના ફોજદારી કેસો પાછા ખેંચવા સહિતનો સમાવેશ થાય છે. પરંતુ 3 વર્ષ બાદ ફરીથી ખેડૂતો બોર્ડર પર એકઠા થયા. તેમણે કહ્યું કે તેઓ સરકારને તે સમયે કરેલા વચનો યાદ કરાવવા માંગે છે.

ખેડૂતોનું કહેવું છે કે સરકારે 2020-21ના વિરોધ પ્રદર્શન દરમિયાન આપેલા વચનો પૂરા કર્યા નથી. તેઓ પેન્શનની પણ માંગ કરી રહ્યા છે અને સરકારને તેમની લોન માફ કરવા માટે કહી રહ્યા છે. ખેડૂતોએ કહ્યું છે કે નકલી બિયારણ, જંતુનાશક અને ખાતર વેચનારાઓને સજા થવી જોઈએ. તેઓ ઈચ્છે છે કે સરકાર ગ્રામીણ રોજગાર ગેરંટી યોજના હેઠળ કામકાજના દિવસોની સંખ્યા બમણી કરીને 200 કરે. વિરોધીઓ એવું પણ ઈચ્છે છે કે ભારત વર્લ્ડ ટ્રેડ ઓર્ગેનાઈઝેશન (WTO)માંથી ખસી જાય અને તમામ ફ્રી ટ્રેડ એગ્રીમેન્ટ્સ ખતમ કરે.

ખેડૂત નેતાઓ અને કેન્દ્ર સરકાર વચ્ચે 7 રાઉન્ડની વાતચીત થઈ છે. પરંતુ કોઈ સર્વસંમતિ સધાઈ શકી નથી. છેલ્લી બેઠક 19 માર્ચ એટલે કે ગઈ કાલે યોજાઈ હતી, જેમાં પંજાબ સરકારના મંત્રી હરપાલ ચીમા પણ હાજર હતા.

તેમણે કહ્યું કે કેન્દ્ર સરકારે ખેડૂતોને કહ્યું છે કે MSP લાગુ કરવા પર વાટાઘાટોને આગળ ધપાવતા પહેલા તેઓ ગ્રાહકો, વેપારીઓ, કમિશન એજન્ટો અને અન્ય વર્ગોના લોકો સહિત આ બાબત સાથે સીધા સંબંધિત તમામ હિતધારકોનો અભિપ્રાય પણ લેશે અને ત્યાર બાદ 4 મેના રોજ ચંદીગઢમાં આગામી રાઉન્ડની વાતચીત થશે.

બીજી તરફ ગઈકાલની બેઠક પહેલા ખેડૂત આગેવાન પંઢેરે કહ્યું હતું કે ખેડૂતોને આશા છે કે સરકાર તેમની સમસ્યાઓનું નિરાકરણ કરશે. તેમણે કહ્યું કે અમે આશા રાખીએ છીએ કે MSP ગેરંટી કાયદા પર મડાગાંઠ સમાપ્ત થશે અને વાતચીત આગળ વધશે.

Kisan Andolan | KisanMorcha | Delhi | Shambhu border