"પુરુષ કે સ્ત્રી નહીં લાયક ઉમેદવારો પસંદ કરો' : સેનામાં JAG કોર્પ્સ અંગે SCએ કેન્દ્ર સરકારને કડક સૂચના આપી

પુરુષો માટે 6 અને મહિલાઓ માટે 3 બેઠકો મનસ્વી છે અને ભરતીના આડમાં તેને મંજૂરી આપી શકાતી નથી. લિંગ તટસ્થતા અને 2023 ના નિયમોનો સાચો અર્થ એ છે કે કેન્દ્ર સૌથી લાયક ઉમેદવારોની પસંદગી કરશે. મહિલા બેઠકો મર્યાદિત કરવી એ સમાનતાના અધિકારનું ઉલ્લંઘન છે.

સુપ્રીમ કોર્ટે સોમવારે ભારતીય સેનાની જજ એડવોકેટ જનરલ (JAG) શાખામાં પુરુષ અને મહિલા અધિકારીઓ માટે 2:1 અનામત નીતિને રદ કરી દીધી અને કહ્યું કે ખાલી જગ્યાઓ પુરુષો માટે અનામત રાખી શકાતી નથી અથવા મહિલાઓ માટે મર્યાદિત કરી શકાતી નથી.

કોર્ટે આ પ્રથાને "મનસ્વી" અને સમાનતાના મૂળભૂત અધિકારનું ઉલ્લંઘન ગણાવી. ન્યાયાધીશ મનમોહન અને ન્યાયાધીશ દીપાંકર દત્તાની બેન્ચે જણાવ્યું હતું કે, "કાર્યપાલિકા પુરુષો માટે ખાલી જગ્યાઓ અનામત રાખી શકે નહીં. પુરુષો માટે છ બેઠકો અને મહિલાઓ માટે ત્રણ બેઠકો મનસ્વી છે અને ભરતીના આડમાં તેને મંજૂરી આપી શકાતી નથી."

સુપ્રીમ કોર્ટે કેન્દ્ર સરકારને ઉપરોક્ત રીતે ભરતી કરવા અને પુરુષ અને મહિલા ઉમેદવારો સહિત તમામ ઉમેદવારોની સંયુક્ત મેરિટ યાદી પ્રકાશિત કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. કોર્ટમાં દાખલ કરાયેલી અરજીમાં પુરુષો અને મહિલાઓ માટે અપ્રમાણસર ખાલી જગ્યાઓને પડકારવામાં આવી હતી.

આ સાથે, સુપ્રીમ કોર્ટે સેનાની નીતિને પણ રદ કરી હતી, જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે મહિલાઓ કરતાં પુરુષો માટે JAG પદોની સંખ્યા વધુ અનામત રાખવામાં આવી હતી. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું - આ સમાનતાની વિરુદ્ધ છે. હકીકતમાં, સુપ્રીમ કોર્ટે આજે ભારતીય સેનાની નીતિને રદ કરી હતી, જેના હેઠળ જજ એડવોકેટ જનરલના પદ પર નિયુક્ત થનારી મહિલા ઉમેદવારોની સંખ્યા મર્યાદિત હતી.

સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે લિંગ તટસ્થતાનો સાચો અર્થ એ છે કે તમામ લાયક ઉમેદવારો, તેમના લિંગને ધ્યાનમાં લીધા વિના, પસંદ કરવામાં આવે. તેથી સુપ્રીમ કોર્ટે કેન્દ્ર સરકાર અને ભારતીય સેનાને JAG માં ભરતી એવી રીતે કરવા નિર્દેશ આપ્યો કે કોઈપણ જાતિ માટે બેઠકોનું વિભાજન ન થાય, એટલે કે જો બધી મહિલા ઉમેદવારો લાયક હોય, તો તે બધીની પસંદગી કરવામાં આવે.