કોંગ્રેસના ત્રણ યુવાન ચહેરાઓ જેમણે કોંગ્રેસને હલાવી દીધી

હાલમાં, રાજકીય કટોકટી સાથે સંઘર્ષ કરી રહેલી કોંગ્રેસ માટે અનુભવ અને યુવાની વિચારસરણીએ જીતની ઘણી વાર્તાઓ લખી છે, પરંતુ હવે સ્થિતિ એવી થઈ ગઈ છે કે યુવા ચહેરાઓ પાર્ટીની સાથે સાથે દિગ્ગજ નેતાઓને પણ હચમચાવી રહ્યા છે.

રાજકારણમાં, જૂના રક્ષક સાથે યુવા ઉત્સાહનો સંયોગ હંમેશા સફળતાની મજબૂત કડી માનવામાં આવે છે. આ સૂત્ર ઘણા પ્રસંગોએ અસરકારક જોવા મળ્યું છે. મૌજૂદા સમયમાં રાજકીય કટોકટી સાથે સંઘર્ષ કરી રહેલી કોંગ્રેસ માટે અનુભવ અને યુવાની વિચારસરણીએ જીતની ઘણી વાર્તાઓ લખી છે, પરંતુ હવે સ્થિતિ એવી થઈ ગઈ છે કે યુવા ચહેરાઓ પાર્ટીની સાથે સાથે દિગ્ગજ નેતાઓને પણ હચમચાવી રહ્યા છે.

તેનું તાજુ ઉદાહરણ સચિન પાયલોટનું છે. રાજેશ પાયલોટ જેવા કોંગ્રેસના દિગ્ગજોના પુત્ર, સચિન પાયલોટ 26 વર્ષની વયે કોંગ્રેસના સાંસદ બન્યા, અને 35 વર્ષની વયે તેમને કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળમાં સ્થાન મળ્યું. આ પછી, 2014 માં, જ્યારે તે 37 વર્ષના હતા, ત્યારે પાર્ટીએ રાજસ્થાન પ્રદેશ કોંગ્રેસ સમિતિની કમાન તેમને સોંપી હતી.

સચિન પાયલોટે સખત મહેનત કરી. સમગ્ર રાજ્યમાંથી ચાલીને તેમણે તત્કાલીન વસુંધરા રાજે સરકારને ઉજાગર કરી અને તેમની સંસ્થાને આગળ ધપાવી. આ તે સમય હતો જ્યારે અશોક ગેહલોત દિલ્હીમાં રાહુલ ગાંધી સાથે દેશની રાજકીય લગામ સંભાળી રહ્યા હતા. સચિન પાયલોટની મહેનત રંગ લાવી અને 2018 માં રાજસ્થાનની જનતાએ વસુંધરા સરકારને ઉથલાવી અને કોંગ્રેસને સત્તા સોંપી. જો કે, જ્યારે જીતનો તાજ મઢ્વાનો સમય આવ્યો ત્યારે અશોક ગેહલોતનો અનુભવ સાથે રાજ્યમાં અને પાર્ટીમાં તેમની પકડ સચિન પાયલોટની પાંચ વર્ષની મહેનત પર ભારી પડી ગઈ. તમામ ખેંચતાણ બાદ સચિન પાયલોટ નાયબ મુખ્યમંત્રી પદ માટે રાજી થયા હતા, પરંતુ બંને વચ્ચે કોઈ સંકલન નહોતું. હવે વાત ત્યાં સુધી પહોંચી ગઈ છે કે સચિન પાયલોટ બળવો કરવા પર ઉતરી આવ્યા છે અને ગેહલોત સરકાર સંકટમાં આવી ગઈ છે.

સિંધિયાએ કોંગ્રેસને બતાવ્યું સ્થાન

આ વર્ષે માર્ચમાં જ્યારે દેશમાં કોરોના વાયરસ પગ પ્રસરાવી રહ્યો હતો અને દેશ હોળીની ઉજવણીમાં ડૂબી ગયો હતો, ત્યારે મધ્યપ્રદેશ અને દેશના રાજકારણનો મોટો ચહેરો માનવામાં આવતા જ્યોતિરાદિત્ય સિંધિયાએ કોંગ્રેસને એવો ગમ આપ્યો કે પાર્ટીએ સરકાર ગુમાવવી પડી. પિતા માધવરાવ સિંધિયાના અવસાન પછી, સિંધિયા 2001 માં કોંગ્રેસમાં જોડાયા હતા અને ચૂંટણી દર ચૂંટણી ગુના લોકસભા સીટ પર જીત મેળવતા ગયા. 2007 માં, કેન્દ્રની મનમોહન સરકારમાં, સિંધિયાને મંત્રી બનાવીને તેમને મોટી ભેટ આપવામાં આવી હતી. પરંતુ 2018 માં, જ્યારે પાર્ટીના નેતૃત્વ દ્વારા મધ્ય પ્રદેશ વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં વિજય મેળવ્યા બાદ કમલનાથને મુખ્ય પ્રધાન બનાવ્યા, ત્યારે સિંધિયાના અરમાન તૂટી ગયા. પરિણામે, જ્યોતિરાદિત્ય સિંધિયાએ ભાજપને સમર્થન આપ્યું અને 15 મહિનાની અંદર કમલનાથની સરકારને ઊથલાવી નાખી.

હિમંતા બિસ્વા સરમાએ નોર્થ ઇસ્ટથી બહાર કરાવી

સચિન પાયલોટ અને જ્યોતિરાદિત્ય સિંધિયા એવા રાજ્યોમાં કોંગ્રેસ માટે પડકાર તરીકે ઉભરી આવ્યા છે જ્યાં મુખ્ય વિરોધી ભાજપ હંમેશા મજબૂત છે. પરંતુ પાર્ટીનો બીજો યુવાન ચહેરો હિમંતા બિસ્વા સરમાએ જે નુકસાન પહોંચડ્યું તે ઐતિહાસિક છે. હિમંતા બિસ્વા સરમા ક્યારેક દિલ્હીમાં બેઠેલા કોંગ્રેસના શીર્ષ નેતૃત્વ સુધી પહોંચ રાખતા હતા. પરંતુ 2015 માં તેમણે કોંગ્રેસનો હાથ છોડી દીધો હતો. 1996 થી 2015 સુધી હિમંતા બિસ્વા કોંગ્રેસમાં રહ્યા અને આસામની કોંગ્રેસ સરકારમાં મંત્રી પદ પણ સંભાળી રહ્યા હતા.

હિમાંતા બિસ્વા સરમા કોંગ્રેસથી એટલા ગુસ્સે થઈ ગયા કે તેમણે ભાજપમાં જોડાવાનું નક્કી કર્યું. તે સમયે તેમણે કોંગ્રેસના નેતા રાહુલ ગાંધી પર પણ ગંભીર આક્ષેપો કર્યા હતા. ત્યારબાદ તેણે 2016 ની આસામ વિધાનસભાની ચૂંટણી લડી અને કેબિનેટ પ્રધાન બન્યા. એટલું જ નહીં, ભાજપના ઉચ્ચ નેતૃત્વએ હિમંતા બિસ્વા સરમાને નોર્થ ઈસ્ટ ડેમોક્રેટિક એલાયન્સ (NEDA) ના કન્વીનર પણ બનાવ્યા. NEDA એ ઉત્તર પૂર્વ ભારતના કેટલાક પ્રાદેશિક પક્ષોનું જોડાણ છે. NEDA કન્વીનર તરીકે હિમંતા બિસ્વા સરમા ભાજપ માટે સૌથી મોટા સંકટમોચન તરીકે ઉભરી આવ્યા. ઉત્તર પૂર્વના રાજકારણમાં રદબાતલ ગણાતા ભાજપે આસામ, ત્રિપુરા, અરુણાચલ પ્રદેશ અને મણિપુર જેવા રાજ્યોમાં સરકાર બનાવીને કોંગ્રેસને ખતમ કરી દીધી હતી. આ ઉપરાંત ઉત્તર પૂર્વના અન્ય રાજ્યોમાં પણ સત્તામાં ભાજપનો દખલ વધ્યો હતો. ઉત્તર પૂર્વના રાજકારણમાં હિમંતા બિસ્વા સરમાએ ભાજપનું નેતૃત્વ બનાવવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી.

આ રીતે, જ્યોતિરાદિત્ય સિંધિયાએ જ્યાં કમલનાથ જેવા દિગ્ગજ નેતાને ખુરશી પરથી હટાવવાનું કામ કર્યું ત્યારે હવે સચિન પાયલોટ કોંગ્રેસના જમીની નેતાઓમાંના એક અશોક ગેહલોત માટે મુશ્કેલીનો સબબ બની ગયા છે. બીજી બાજુ  હિમંતા બિસ્વા સરમા સતત કોંગ્રેસને નુકસાન પહોંચાડી રહ્યા છે. એટલે કે, કોંગ્રેસના આ ત્રણ યુવા ચહેરાઓ આજે દેશના સૌથી જૂના પક્ષના મોટા મોટા દિગ્ગજોને રાજકીય ધૂળ ચટાવી રહ્યા છે.