/connect-gujarat/media/media_files/2025/07/09/fasttag-2025-07-09-17-26-35.jpg)
સમગ્ર દેશમાં સૌ પ્રથમ ગુજરાતમાં શરૂ થયેલ ટોલટેક્સ પ્રથા, સમગ્ર દેશમાં વર્ષ 2021થી ધોરી માર્ગ ઉપર આવતા જતા વાહનોના ચાલક પાસેથી FASTag દ્વારા ટોલની વસૂલાત થઈ રહી છે. હવે સરકાર FASTag ની વસૂલાતમાંથી બમ્પર આવક મેળવી રહી છે. સરકારે 2025-26 ના પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળામાં 19.6 ટકાના વધારા સાથે કરોડો રૂપિયાની કમાણી કરી છે.
રાજ્ય અને રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગો પર FASTag દ્વારા ટોલ વસૂલાત 2025-26 ના પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળામાં 19.6 ટકા વધીને રૂપિયા 20,681.87 કરોડ થઈ ગઈ છે. આ માહિતી નેશનલ ઇલેક્ટ્રોનિક ટોલ કલેક્શન (NETC) ના ડેટામાંથી પ્રાપ્ત થઈ છે. NETC અનુસાર, એપ્રિલથી જૂન 2025 ના ત્રિમાસિક ગાળામાં ટોલ ચૂકવતા વાહનોની સંખ્યા પણ 16.2 ટકા વધીને 1,173 મિલિયન થઈ ગઈ છે, જે ગયા વર્ષના સમાન સમયગાળામાં 1,009.87 મિલિયન હતી.
નેશનલ હાઇવે ઓથોરિટી ઓફ ઇન્ડિયા (NHAI) એ 1 એપ્રિલ, 2025 થી દેશભરના હાઇવે સેક્શન પર ટોલ દરમાં સરેરાશ 4 થી 5 ટકાનો વધારો કર્યો હતો. તાજેતરમાં, કેન્દ્રીય મંત્રી નીતિન ગડકરીએ જણાવ્યું હતું કે સરકાર 15 ઓગસ્ટથી ખાનગી વાહનો માટે રૂપિયા 3,000 ની કિંમતનો FASTag-આધારિત વાર્ષિક પાસ યોજના રજૂ કરશે, જે હાઇવે મુસાફરીને વધુ સરળ અને મુશ્કેલીમુક્ત બનાવશે.
FASTag પાસ શું છે?
FASTag વાર્ષિક પાસ એક પ્રીપેડ ટોલ સુવિધા છે. જે NHAI (નેશનલ હાઇવે ઓથોરિટી ઓફ ઇન્ડિયા) દ્વારા સંચાલિત હાઇવે પર માન્ય રહેશે. તે ખાસ કરીને કાર, જીપ અને વાન જેવા બિન-વાણિજ્યિક વાહનો માટે બનાવવામાં આવનાર છે. એકવાર FASTag પાસ સક્રિય થયા પછી, વપરાશકર્તાઓ દર વખતે ટોલ ચૂકવ્યા વિના આ પાસ સાથે રાષ્ટ્રીય અને ઉત્તર-પૂર્વ હાઇવે ટોલ પ્લાઝામાંથી મુસાફરી કરી શકે છે. આ સુવિધા 200 ટ્રિપ્સ અથવા એક વર્ષ (જે વહેલું હોય તે) માટે માન્ય રહેશે. અત્રે એ નોંધવું મહત્વપૂર્ણ છે કે આ પાસ રાજ્ય હાઇવે, ખાનગી ટોલ રોડ અથવા એક્સપ્રેસવે પર માન્ય નથી, જે NHAI દ્વારા સંચાલિત નથી.
FASTag એ ભારતમાં નેશનલ હાઇવે ઓથોરિટી ઓફ ઇન્ડિયા (NHAI) દ્વારા રજૂ કરાયેલ ઇલેક્ટ્રોનિક ટોલ કલેક્શન સિસ્ટમ છે. તે રેડિયો ફ્રીક્વન્સી આઇડેન્ટિફિકેશન (RFID) આધારિત ટેગ છે. જે વાહનના વિન્ડશિલ્ડ પર લગાવવામાં આવે છે. જ્યારે વાહન ટોલ પ્લાઝા પર પહોંચે છે, ત્યારે FASTag સ્કેન કરવામાં આવે છે અને ટોલની રકમ વાહન માલિકના પ્રીપેડ FASTag એકાઉન્ટમાંથી આપોઆપ કપાઈ જાય છે. આ ટોલ પ્લાઝા પર ટોલ ભરવા માટે લાઈનમાં રોકાવાની જરૂરિયાતને દૂર કરે છે અને મુસાફરીને વધુ ઝડપી અને અનુકૂળ બનાવે છે.
FASTag 2014 માં શરૂ થયું
FASTag ટોલ કલેક્શન સૌપ્રથમ 2014 માં ભારતમાં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું. તે સૌપ્રથમ પાયલોટ પ્રોજેક્ટ તરીકે અમદાવાદ-મુંબઈ હાઇવે પર લાગુ કરવામાં આવ્યું હતું. આ પછી, તેને નવેમ્બર 2014 માં દિલ્હી-મુંબઈ હાઇવે અને જુલાઈ 2015 માં ચેન્નાઈ-બેંગલુરુ હાઇવે સુધી વિસ્તૃત કરવામાં આવ્યું હતું. એપ્રિલ 2016 સુધીમાં, તે દેશભરના માત્ર 247 ટોલ પ્લાઝા પર લાગુ કરવામાં આવ્યું હતું. આ પછી, સરકારે તેને વધુ ટોલ પ્લાઝા પર લાગુ કર્યું અને ફેબ્રુઆરી 2021 થી, દેશભરમાં તમામ ફોર-વ્હીલર વાહનો માટે FASTag ફરજિયાત બનાવવામાં આવ્યું.