શરીરમાં પ્રોટીનની ઉણપ હોય ત્યારે કયા લક્ષણો દેખાય છે, તેને કેવી રીતે ઓળખવું ?

પ્રોટીનની ઉણપને કારણે આપણા શરીરમાં કેટલાક લક્ષણો દેખાવા લાગે છે. જાહેર આરોગ્ય નિષ્ણાત ડૉ. સમીર ભાટી સમજાવે છે કે પ્રોટીનની ઉણપ શા માટે થાય છે અને તેના લક્ષણો શું છે.

પ્રોટીન આપણા શરીરના વિવિધ કાર્યો કરવામાં મદદ કરે છે. પ્રોટીન દ્વારા જ શરીર સ્નાયુઓનું નિર્માણ અને સમારકામ કરે છે, રોગોને રોકવા માટે એન્ટિબોડીઝ બનાવે છે અને નવા કોષો બનાવે છે. શરીરમાં પ્રોટીનની ઉણપથી ઘણી ગંભીર બીમારીઓ થઈ શકે છે. સામાન્ય રીતે આપણને ખોરાકમાંથી જ પ્રોટીન મળે છે. પ્રોટીનની ઉણપને કારણે ઘણા લક્ષણો દેખાય છે.

બદલાતી જીવનશૈલીમાં, આપણી ખાવાની આદતો ઝડપથી બદલાઈ રહી છે. આ કારણે આપણે પ્રોટીનયુક્ત આહાર ઓછો કરી રહ્યા છીએ. જેની અસરો અનેક પ્રકારના રોગોના રૂપમાં પણ જોવા મળી રહી છે. પ્રોટીનની ઉણપને કારણે શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી પડી જાય છે અને કોઈપણ પ્રકારનો ચેપ આપણને સરળતાથી ઘેરી શકે છે. તેથી, એ મહત્વનું છે કે આપણે શરીરમાં પ્રોટીનની ઉણપ ન થવા દઈએ.

જાહેર આરોગ્ય નિષ્ણાત ડૉ. સમીર ભાટી કહે છે કે લોકોના આહારમાં કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ અને ચરબી વધુ હોય છે, પરંતુ પ્રોટીન ઓછું હોય છે. પરંતુ પ્રોટીન શરીર માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. તમારે દિવસમાં તમારા વજન પ્રમાણે પ્રોટીન લેવું જોઈએ, પરંતુ લોકો આ તરફ ધ્યાન આપતા નથી અને શરીરમાં પ્રોટીનની ઉણપ થવા લાગે છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં આ સમસ્યા ઘણી જોવા મળી છે. હવે લોકો નાની ઉંમરે પણ તેમના શરીરમાં પ્રોટીનની ઉણપનો સામનો કરી રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં, તેને સમયસર ઓળખવું મહત્વપૂર્ણ છે. કેટલાક લક્ષણો એવા છે જે સૂચવે છે કે પ્રોટીનનું સ્તર ઘટી રહ્યું છે.

ડૉ. સમીર સમજાવે છે કે જો શરીરમાં પ્રોટીનની ઉણપ હોય તો થાક, વાળ ખરવા, શુષ્ક ત્વચા, નબળા નખ અને વારંવાર બીમારી જેવા લક્ષણો દેખાઈ શકે છે. આ ઉપરાંત, શરીરમાં કેટલીક જગ્યાએ સોજો આવવો, વજન ઘટવું અને સ્નાયુઓની નબળાઈ પણ પ્રોટીનની ઉણપના લક્ષણો હોઈ શકે છે. આ ઉપરાંત, રોગમાં મોડું સાજા થવું અને ઘા મોડા રૂઝાવવાનું કારણ પણ પ્રોટીનની ઉણપ હોઈ શકે છે. આહારમાં ફેરફાર કરીને પ્રોટીનની ઉણપ દૂર કરી શકાય છે.

જો તમને ઉપરોક્ત લક્ષણોનો અનુભવ થાય તો તરત જ તમારા આહારમાં ફેરફાર કરો. તમારા આહારમાં પ્રોટીનનું પ્રમાણ વધારો. આહારમાં માંસ, માછલી, ઈંડા, કઠોળ, બદામ અને બીજનો સમાવેશ કરો. તમારી દિનચર્યા બદલો અને કસરત કરો. તમારી જાતને હાઇડ્રેટેડ રાખો. જો તમને ખૂબ જ નબળાઈ લાગે છે, તો ડૉક્ટરની સલાહ લો. શરીરમાં કયા પ્રોટીનનો અભાવ છે તે શોધવાનો પ્રયાસ કરો. ડૉક્ટર તમને પ્રોટીન સપ્લિમેન્ટ્સ પણ આપી શકે છે.