ઈ-પાસપોર્ટ બદલશે તમારો પ્રવાસનો અનુભવ, જાણો તેના શું છે તેના ફાયદા..?

આ અઠવાડિયે રજૂ થયેલ બજેટમાં ઈ-પાસપોર્ટ લાવવાની જાહેરાત થતાં જ દેશભરમાં ઉત્સુકતા પણ વધી ગઈ છે. લોકો જાણવા માંગે છે કે ઈ-પાસપોર્ટ શું છે અને લોકોને શું ફાયદો થશે. વાસ્તવમાં, ઈ-પાસપોર્ટ સામાન્ય રીતે ઉપયોગમાં લેવાતા પાસપોર્ટનું ઈલેક્ટ્રોનિક સ્વરૂપ છે જેમાં માહિતી સંગ્રહિત કરવા માટે ચિપનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. દુનિયાભરમાં ઘણી જગ્યાએ ઈ-પાસપોર્ટનો ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે અને જોવામાં આવ્યું છે કે તેની મદદથી મુસાફરોનો સમય બચે છે અને પાસપોર્ટ ઈશ્યુ કરવાનું કામ પણ ઝડપથી અને સરળ રીતે થાય છે. આવી સ્થિતિમાં આજે અમે તમને ઈ-પાસપોર્ટ સાથે જોડાયેલી ખાસ વાતો જણાવીએ છીએ.

ઈ-પાસપોર્ટ જોવા માટે તે સામાન્ય પાસપોર્ટ જેવો જ દેખાશે પરંતુ તેમાં એક ખાસ ચિપનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે, જે પાસપોર્ટની અંદર લગાવવામાં આવશે. સરકારના કહેવા પ્રમાણે, ઈ-પાસપોર્ટમાં અરજદારોની માહિતી ચિપમાં સેવ કરવામાં આવશે, જેને બદલી શકાશે નહીં, ખાસ વાત એ છે કે જો ચિપ સાથે છેડછાડ થશે તો ઈ-પાસપોર્ટ કામ કરવાનું બંધ કરી દેશે. એવું માનવામાં આવે છે કે ઈ-પાસપોર્ટ આધારની તર્જ પર કામ કરશે. એટલે કે તેને બનાવતી વખતે બાયોમેટ્રિક માહિતી લેવામાં આવે તેવી શક્યતા છે, જેથી એરપોર્ટ પર પેસેન્જરને સરળતાથી ઓળખી શકાય. મીડિયામાં આવેલા અહેવાલો અનુસાર, ચિપમાં 30 ટ્રિપ્સ વિશેની માહિતી સંગ્રહિત કરી શકાય છે.

ઈ-પાસપોર્ટ નવો વિચાર નથી. હાલમાં, 100 થી વધુ દેશો ઇ-પાસપોર્ટ જારી કરી રહ્યા છે અને તે પાસપોર્ટની વિશેષતા તરીકે ઓફર કરવામાં આવે છે. ખાસ વાત એ છે કે વર્ષ 2008માં ભારતમાં ઈ-પાસપોર્ટ ઈશ્યુ કરવા માટે એક પાયલોટ પ્રોજેક્ટ શરૂ કરવામાં આવ્યો હતો. ત્યારબાદ રાજદ્વારીઓ અને અધિકારીઓ માટે 20 હજાર ઈ-પાસપોર્ટ જારી કરવામાં આવ્યા હતા. હાલમાં, સમગ્ર વિશ્વમાં ઈ-પાસપોર્ટ ફરજિયાત નથી. પરંતુ વર્ષ 2016માં તમામ દેશોએ નિર્ણય લીધો હતો કે તમામ પાસપોર્ટ મશીન રીડેબલ હોવા જોઈએ. હાલમાં યુરોપના મોટાભાગના દેશોમાં ઈ-પાસપોર્ટ ચાલે છે. અને વિશ્વના 450 મિલિયનથી વધુ લોકો પાસે ઈ-પાસપોર્ટ છે. હાલમાં, યુરોપના એરપોર્ટ પર એક અલગ ઈ-પાસપોર્ટ લાઇન છે.

ભારત સરકારે ઈ-પાસપોર્ટ માટે ઈન્ડિયા સિક્યુરિટી પ્રેસને ટેન્ડર આપ્યું છે. ખરીદીની પ્રક્રિયા પૂર્ણ થયા બાદ જ ઈ-પાસપોર્ટ જારી કરવામાં આવશે. પ્રવાસીઓના અનુભવો અનુસાર, ઈ-પાસપોર્ટ ઘણો સમય બચાવે છે અને લોકોને તેમની મુસાફરીમાં આગળ વધવામાં વધુ સમય લાગતો નથી કારણ કે તમામ કામ મશીનો દ્વારા કરવામાં આવે છે. આ સાથે, ઇ-પાસપોર્ટની મદદથી, તે છેતરપિંડી રોકવામાં પણ ઘણી મદદ કરે છે કારણ કે તે બાયોમેટ્રિક માહિતીનો ઉપયોગ કરે છે. જેનાથી છેતરપિંડી શક્ય નથી. સાથે જ નવો પાસપોર્ટ ઈશ્યુ કરવાની કામગીરી પણ ઝડપી છે.