ઇઝરાયેલ Vs હમાસ… યુદ્ધવિરામની જાહેરાત છતાં ગાઝામાં નરસંહાર કેમ અટકતો નથી?

Advertisment

ઈઝરાયેલ અને હમાસ વચ્ચે યુદ્ધવિરામના નિર્ણયનું સમગ્ર વિશ્વમાં સ્વાગત કરવામાં આવ્યું છે. પરંતુ મીડિયા રિપોર્ટ્સમાંથી ચોંકાવનારા સમાચાર એ છે કે આ જાહેરાત પછી પણ ગાઝામાં હુમલા અને હત્યાકાંડ ચાલુ છે. આ સમગ્ર મામલામાં અમેરિકાના નવા ચૂંટાયેલા રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના પ્રયાસો ફળી રહ્યા હોય તેવું લાગી રહ્યું છે. ટ્રમ્પ શાંતિ મંત્રણાને વિજય તરીકે ઉજવવા પણ તૈયાર છે.

ઈઝરાયેલ અને પેલેસ્ટિનિયન હમાસ સંગઠન વચ્ચે એક દિવસ પહેલા જ યુદ્ધવિરામની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી, પરંતુ ગાઝામાં ઈઝરાયેલના હુમલા બંધ થઈ રહ્યા નથી. મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, ગાઝામાં ફરી એકવાર ઇઝરાયેલના હુમલામાં સોથી વધુ લોકો માર્યા ગયા હોવાના અહેવાલ છે. માર્યા ગયેલાઓમાં મહિલાઓ અને બાળકો બંનેનો સમાવેશ થાય છે. જણાવવામાં આવી રહ્યું છે કે યુદ્ધવિરામની જાહેરાત થતા જ પેલેસ્ટાઈનના બાળકો ઉત્સાહિત થઈ ગયા હતા. પરંતુ બીજી તરફ છેલ્લા 24 કલાકમાં ઈઝરાયેલી સેનાના હુમલાએ ખળભળાટ મચાવી દીધો હતો. એવી આશંકા છે કે બેન્જામિન નેતન્યાહુની કેબિનેટમાં આ મુદ્દે મતભેદ હતા, આ હુમલા તેનું પરિણામ હોઈ શકે છે. પરંતુ આજની ઇઝરાયેલ કેબિનેટની બેઠકમાં આખરે શાંતિ વાટાઘાટોની સમજૂતીને મંજૂરી આપવામાં આવી હતી અને 33 કેદીઓની મુક્તિને પણ મંજૂરી આપવામાં આવી હતી.

ઈઝરાયેલ અને હમાસ વચ્ચેના યુદ્ધવિરામમાં કતાર અને અમેરિકાએ મહત્વની ભૂમિકા ભજવી છે. નવા ચૂંટાયેલા રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની પહેલની નોંધપાત્ર અસર થઈ છે. પરંતુ ઇઝરાયેલ સરકારના ઘણા મંત્રીઓ પહેલા આ કરારની તરફેણમાં ન હતા. તેમણે કરારની શરતો સ્વીકારી ન હતી. ઇઝરાયેલ સરકારના કટ્ટરપંથી મંત્રીઓએ આ અંગે બળવો કર્યો હતો. આ મંત્રીઓએ યુદ્ધવિરામ વિરુદ્ધ ખુલ્લેઆમ ધમકી આપી હતી. મંત્રીઓએ કહ્યું કે જો ગાઝા યુદ્ધવિરામ કરાર મંજૂર થશે તો તેઓ વડાપ્રધાન બેન્જામિન નેતન્યાહૂની સરકારમાંથી રાજીનામું આપી દેશે. બીજી તરફ, સંયુક્ત રાષ્ટ્રની એજન્સીએ કહ્યું છે કે ગાઝામાં દરરોજ લગભગ 15 બાળકો યુદ્ધમાં ઘાયલ થઈ રહ્યા છે. જેના કારણે તેમના લાંબા ગાળાના જીવન પર પ્રતિકૂળ અસર પડી શકે છે. તેમના ભાવિ સંતાનોને અસર થઈ શકે છે.

મીડિયા અહેવાલો અનુસાર, 7 ઓક્ટોબર, 2023 થી ગાઝામાં ઇઝરાયેલના યુદ્ધમાં ઓછામાં ઓછા 46,788 પેલેસ્ટિનિયન માર્યા ગયા છે. અને 110,453 ઘાયલ થયા છે. યુદ્ધવિરામની જાહેરાત બાદ પણ ઉત્તરી ગાઝામાં ઈઝરાયેલના ડ્રોન હુમલા દ્વારા પેલેસ્ટાઈનીઓને નિશાન બનાવવામાં આવ્યા છે. મળતી માહિતી મુજબ ઈઝરાયેલની સેના ગાઝા શહેરમાં દરોડા પાડી રહી છે. તે ગામડાઓ પર હુમલો કરી રહી છે અને બળવાખોર જૂથો પર હુમલો કરી રહી છે અને તેમને હરાવી રહી છે. સ્થિતિ એવી છે કે ગાઝા પટ્ટીમાં લગભગ 90 ટકા રહેણાંક વિસ્તારો ખાલી પડી ગયા છે. લોકોનું સ્થળાંતર થયું છે. આવા માહોલમાં સીઝફાયરની જાહેરાતથી અહી અનેક લોકોના જીવ બચી જશે તેવી આશા દેખાઈ રહી છે.

જોકે, ગાઝા યુદ્ધવિરામ કરારનું સમગ્ર વિશ્વમાં સ્વાગત કરવામાં આવી રહ્યું છે. ભારત સહિત વિશ્વના મોટા ભાગના મોટા દેશોના નેતાઓએ આ પગલાને માનવતાની સુરક્ષા માટે યોગ્ય અને જરૂરી ગણાવ્યું છે. ગાઝા પટ્ટીમાં પેલેસ્ટિનિયનો માટે અભિનંદન સંદેશાઓ પણ આવવા લાગ્યા છે. લોકોમાં ખુશીનો માહોલ છે. આફ્રિકા, નામિબિયા, સોમાલિયા અને ઓમાને નરસંહારના વહેલા અંતની આશા વ્યક્ત કરી છે. આ સિવાય ઘણા દેશોના પ્રતિનિધિઓએ પણ કહ્યું હતું કે આ લોહિયાળ સંઘર્ષ શક્ય તેટલો જલ્દી ખતમ થવો જોઈએ.

અમેરિકાના નવા ચૂંટાયેલા રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ પોતે પણ આ મામલે ખૂબ રસ લઈ રહ્યા છે. તેઓ ઇઝરાયેલ-હમાસથી લઈને રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ સુધીની દરેક વસ્તુનો અંત ઇચ્છે છે. ટ્રમ્પનો ચૂંટણી મુદ્દો પણ લાંબા અને વિનાશક યુદ્ધનો અંત હતો. આ મુદ્દે તેને સફળતા પણ મળી હતી. યુદ્ધ અંગેની તેમની નીતિઓ જો બિડેનથી અલગ છે. જો બિડેને નેતન્યાહુ અને ઝેલેન્સકીને ખુલ્લેઆમ સમર્થન આપ્યું હતું, જ્યારે ટ્રમ્પ આ મુદ્દા પર ફક્ત જરૂરી સમર્થન ચાલુ રાખવા માંગે છે અને નરસંહારની સાથે યુદ્ધના મોટા ખર્ચને ઘટાડવા માંગે છે. ખર્ચમાં ઘટાડો એ પણ શાંતિ વાટાઘાટો માટે મહત્વનો આધાર છે.

ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ બંને દેશો વચ્ચેના યુદ્ધવિરામ પર પોતાની જીતની ઉજવણી કરવા તૈયાર છે. જો કે આ ભયંકર યુદ્ધનો અંત લાવવાની સાથે સાથે પ્રદેશમાં શાંતિ અને સ્થિરતા જાળવવી એ સરળ માનવામાં આવતું નથી, પરંતુ મોટા પડકારો હજુ પણ છે. પરંતુ નિષ્ણાતોના મતે, ટ્રમ્પ આજે જે પરિસ્થિતિમાં છે, તે જોતાં તેઓ જે તાકાતથી સરકાર બનાવવા જઈ રહ્યા છે અને અમેરિકાના વિસ્તરણની સાથે-સાથે તેઓ વિશ્વમાં શાંતિ લાવવાનો પણ પ્રયાસ કરી રહ્યા છે, તેમાં કોઈ સફળતા નકારી શકે નહીં જાઓ બીજી તરફ ઈઝરાયેલ પોતાના મિશનમાં ઘણું આગળ નીકળી ગયું છે. સીરિયામાં સત્તા પરિવર્તન થયું છે, હમાસ અને હિઝબુલ્લાને નબળા બનાવવાની સાથે ઈરાન પર પણ દબાણ કરવામાં આવ્યું છે.

અમેરિકાના આગામી રાષ્ટ્રપતિ તરીકે કાર્યભાર સંભાળ્યા બાદ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ એક સાથે અનેક મહત્વકાંક્ષી પ્રોજેક્ટ્સ સાથે કામ કરવા માંગે છે. તેમનું મિશન બહુપરીમાણીય છે. તે ગ્રીનલેન્ડ ખરીદવા માંગે છે, કેનેડાને અમેરિકામાં સામેલ કરવા માંગે છે, રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધનો અંત લાવવા માંગે છે. તેમની મજબૂત સ્થિતિને જોતા એવું માનવામાં આવે છે કે ટ્રમ્પના દબાણ વિના યુદ્ધગ્રસ્ત દેશો વચ્ચે શાંતિ આગળ વધી શકે નહીં. ટ્રમ્પ એક એવી રણનીતિ પર પણ કામ કરી રહ્યા છે જે ઈરાનની પરમાણુ ક્ષમતાને એટલી હદે ઘટાડી દેશે કે તેના માટે હવે શસ્ત્રો બનાવવાનું શક્ય નહીં બને.