એક તરફ ચિરાગ અને બીજી તરફ કુશવાહા... રાજકારણનો સુપર સન્ડે, આરા અને મુઝફ્ફરપુરથી દિલ્હીને મોટો સંદેશ?

લોક જનશક્તિ પાર્ટી (રામ વિલાસ) ના પ્રમુખ ચિરાગ પાસવાન અને રાષ્ટ્રીય લોક મોરચાના પ્રમુખ ઉપેન્દ્ર કુશવાહાએ એક જ દિવસે મોટો રાજકીય જુગાર રમ્યો છે. ચિરાગ પાસવાને આરામાં રેલી કરીને ભાજપને મોટો સંદેશ આપ્યો છે, તો બીજી તરફ ઉપેન્દ્ર કુશવાહા મુઝફ્ફરપુરમાં ગર્જના કરી છે. બંને નેતાઓ રેલીઓ દ્વારા દિલ્હીને સ્પષ્ટ સંદેશ આપી રહ્યા છે કે તેમને નબળા ન ગણવા જોઈએ. NDAમાં ટિકિટ વિતરણ માટે તમામ તૈયારીઓ કરવામાં આવી રહી છે.

ચિરાગ પાસવાન અને ઉપેન્દ્ર કુશવાહા રેલીઓ દ્વારા બિહાર વિધાનસભા ચૂંટણી 2025 ની તૈયારીઓ શરૂ કરી રહ્યા છે. નિષ્ણાતોના મતે, રાજકારણનો 'સુપર સન્ડે' ફક્ત બિહારના સ્થાનિક રાજકારણને જ અસર કરશે નહીં, પરંતુ દિલ્હી સુધી NDA ના સમીકરણોને પણ નવી દિશા આપશે. ચિરાગ અને કુશવાહા, બંને પોતાની રણનીતિઓ સાથે, બિહારના રાજકારણમાં પોતાનું સ્થાન મજબૂત કરવા અને NDA માં મહત્તમ હિસ્સો મેળવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. 

કેન્દ્રીય મંત્રી અને LJP (રામ વિલાસ) ના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ ચિરાગ પાસવાન આરાના બાબુ વીર કુંવર સિંહ સ્ટેડિયમમાં 'નવ-સંકલ્પ મહાસભા' દ્વારા પોતાની રાજકીય શક્તિનું પ્રદર્શન કરી રહ્યા છે. તેમની પાર્ટીએ સર્વાનુમતે ઠરાવ પસાર કર્યો છે કે ચિરાગને સામાન્ય બેઠક પરથી વિધાનસભા ચૂંટણી લડવી જોઈએ. આ પગલું ઘણી રીતે મહત્વપૂર્ણ છે. 2020 ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં તેમની પાર્ટીનું પ્રદર્શન શૂન્ય રહ્યું હતું, જ્યારે તેમણે JDU સામે બળવાખોર વલણ અપનાવ્યું હતું. આ વખતે ચિરાગ ફક્ત તેમની પાર્ટીને પુનર્જન્મ આપવા માંગતો નથી, પરંતુ "બિહાર પહેલા, બિહાર પહેલા" ના નારા સાથે યુવાનો અને વિવિધ વંશીય જૂથોને એક કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યો છે. 

ચિરાગનો સામાન્ય બેઠક પરથી ચૂંટણી લડવાનો નિર્ણય એ સંદેશ આપે છે કે તેઓ ફક્ત પાસવાન સમુદાયના નેતા જ નહીં, પરંતુ સમગ્ર બિહારના પ્રતિનિધિ બનવા માંગે છે. તેમના સાળા અને જમુઈના સાંસદ અરુણ ભારતીએ રણનીતિની રૂપરેખા આપતા કહ્યું કે ચિરાગનું પગલું તેમની વ્યાપક સ્વીકૃતિ દર્શાવે છે. NDA માં ચિરાગની માંગ 40 બેઠકો માટે છે, જે સોદાબાજીમાં ભાજપ અને JDU માટે એક મુખ્ય દબાણ બિંદુ છે. તેમની રેલીનો હેતુ ફક્ત કાર્યકરોને ઉત્સાહિત કરવાનો નથી, પરંતુ ગઠબંધનના મુખ્ય સાથીઓને બતાવવાનો પણ છે કે તેમના જન આધારને અવગણવું સરળ રહેશે નહીં. 

બીજી તરફ, મુઝફ્ફરપુરમાં, ઉપેન્દ્ર કુશવાહા તેમના રાષ્ટ્રીય લોક મોર્ચાના "જન આકાંક્ષા રેલી" દ્વારા બિહારના કુશવાહા સમુદાયને એક કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. એક સમયે નીતિશ કુમારના નજીકના કુશવાહા હવે NDAમાં પોતાની સ્વતંત્ર ઓળખ બનાવવામાં વ્યસ્ત છે. બિહારમાં કુશવાહા સમુદાયની વસ્તી લગભગ 6% છે, જે ઘણી બેઠકો પર નિર્ણાયક ભૂમિકા ભજવી શકે છે. ઉપેન્દ્રની રણનીતિ આ વોટ બેંકને પોતાના પક્ષમાં ફેરવવાની છે, તેમજ અન્ય પછાત વર્ગો (OBC) અને મહાદલિત સમુદાયોને આકર્ષવાનો પ્રયાસ કરવાની છે.

કુશવાહાની રાજકીય રણનીતિ તેમના રોષ અને મહત્વાકાંક્ષા બંનેને પ્રતિબિંબિત કરે છે. NDAમાં તેમની માંગ પણ 20-25 બેઠકો માટે છે, જે તેમના પક્ષના મર્યાદિત સમર્થન આધારને ધ્યાનમાં રાખીને મહત્વાકાંક્ષી માનવામાં આવે છે. તેમની રેલીનો હેતુ ભાજપને સંદેશ આપવાનો છે કે તેઓ ગઠબંધનમાં એક મહત્વપૂર્ણ ભાગીદાર છે અને તેમને અવગણવા મોંઘા સાબિત થઈ શકે છે. કુશવાહાની તાકાત તેમની સંગઠનાત્મક ક્ષમતા અને સ્થાનિક સ્તરે કાર્યકરોના નેટવર્કમાં રહેલી છે, જેને તેઓ આ રેલી દ્વારા વધુ મજબૂત કરવા માંગે છે. 

ચિરાગ અને કુશવાહ બંને NDA માં પોતાનો હિસ્સો વધારવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. ભાજપ અને JDU સામે હવે પડકાર એ છે કે આ બંને નેતાઓની મહત્વાકાંક્ષાઓને કેવી રીતે સંતુલિત કરવી. ચિરાગનું યુવા આકર્ષણ અને કુશવાહનું જાતિ સમીકરણ, બંને બિહારના રાજકારણમાં મહત્વપૂર્ણ છે. જો NDA બંનેને સંતોષવામાં અસમર્થ હોય, તો વિપક્ષી મહાગઠબંધન, ખાસ કરીને તેજસ્વી યાદવનું RJD, તેનો લાભ મેળવી શકે છે.

એકંદરે, બિહારનો આ સુપર સન્ડે રાજકારણનો એક નવો તબક્કો છે, જ્યાં ચિરાગ પાસવાન અને ઉપેન્દ્ર કુશવાહ પોતાની શક્તિનું પ્રદર્શન કરી રહ્યા છે. ચિરાગનું બિહાર ફર્સ્ટનું નારા અને કુશવાહનું જાતિ સમીકરણ, બંને બિહારના રાજકારણને નવી દિશા આપી શકે છે. આ રેલીઓ માત્ર બિહારના મતદારો માટે જ નહીં, પરંતુ દિલ્હીમાં બેઠેલા NDAના રણનીતિકારો માટે પણ એક મોટો સંદેશ છે.