મખાના એક સુપરફૂડ છે, પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે તે આટલું મોંઘું કેમ છે?

મખાના, જેને અંગ્રેજીમાં ફોક્સ નટ્સ અથવા પફ્ડ લોટસ સીડ્સ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે ભારતમાં લોકપ્રિય નાસ્તો છે. તાજેતરના ભૂતકાળમાં મખાના આરોગ્યપ્રદ નાસ્તા તરીકે ખૂબ જ લોકપ્રિય બન્યા છે. આ સ્વાદિષ્ટ કમળના બીજ પોષક તત્વોથી ભરપૂર હોય છે, જે તેને કોઈ દવાથી ઓછા નથી બનાવતા. તેથી જ આજના સમયમાં તે એક પરફેક્ટ નાસ્તા તરીકે સેવા આપે છે. મખાનામાં રહેલા પોષક તત્વોને કારણે દરેક વ્યક્તિએ તેનું સેવન કરવું જ જોઈએ.

જો કે, સમય જતાં તેમની કિંમતોમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. દુનિયામાં 90 ટકા મખાના બિહારમાંથી આવે છે, જે બહુ ઓછા લોકો જાણે છે. તો ચાલો આજે જણાવીએ કે આટલું મોંઘું કેમ થઈ રહ્યું છે.

ઔષધીય ગુણોથી ભરપૂર મખાના

મખાનામાં હાજર પોષક તત્વો, મૂત્રવર્ધક પદાર્થ, બળતરા અને કેન્સર જેવા ગંભીર રોગોની સારવારમાં મદદરૂપ સાબિત થાય છે. આ સિવાય આ કમળના બીજ ખરાબ પાચન, ઊંઘની સમસ્યા, વારંવાર ઝાડા, ધબકારા વગેરેની સારવારમાં પણ ફાયદાકારક છે. ઘણા બધા ગુણો હોવાને કારણે, મખાનાને રોજિંદા આહારમાં સામેલ કરવું જોઈએ જેથી કરીને તમારા સ્વાસ્થ્યને જરૂરી લાભ મળી શકે.

મખાના કેવી રીતે ફાયદાકારક છે

પ્રોટીન અને વિટામિનથી ભરપૂર હોવા ઉપરાંત, મખાનામાં પોટેશિયમ અને સોડિયમ જેવા ખનિજો પણ ભરપૂર હોય છે. તેમાં સારી માત્રામાં ફાયટોકેમિકલ્સ હોય છે, જેમાં મજબૂત એન્ટીઑકિસડન્ટ અને બળતરા વિરોધી ગુણધર્મો પણ હોય છે. મખાનાને કાચા ખાવા ઉપરાંત શેક્યા પછી પણ ખાઈ શકાય છે. આ સિવાય તેમની પેસ્ટને પીસીને અથવા ઉકાળીને પણ તૈયાર કરવામાં આવે છે.

મખાના સામાન્ય રીતે ઉપવાસના સમયે ખાવામાં આવે છે. આ એટલા માટે છે કારણ કે 100 ગ્રામ મખાનાથી આખો દિવસ તમારું પેટ ભરેલું રહે છે. તેમાં કેલરીની માત્રા પણ ઘણી ઓછી હોય છે. 35 ગ્રામ મખાનામાં 100 કેલરી અને 4 ગ્રામ પ્રોટીન હોય છે. ફાઇબરથી ભરપૂર, મખાનામાં સૂક્ષ્મ પોષક તત્વો અને એન્ટીઑકિસડન્ટો પણ છે. તેનો ગ્લાયકેમિક ઇન્ડેક્સ પણ ઓછો છે, જે ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. તેમાં વૃદ્ધત્વ વિરોધી ગુણો પણ છે. તેનાથી હૃદયની સાથે હાડકાના સ્વાસ્થ્યને પણ ફાયદો થાય છે.

તેથી જ મખાના મોંઘા છે

મખાનાની લણણી ઘણી મહેનત કરે છે, અને તે મુશ્કેલ પણ છે કારણ કે છોડના તીક્ષ્ણ કાંટા તેમને ઇજા પહોંચાડે છે. જ્યારે ફૂલો ખીલે છે અને બીજ જમીન પર પડે છે ત્યારે લણણી શરૂ થાય છે. મખાના કાઢવા માટે ખેડૂતને કાદવમાં ઉતરવું પડે છે. તે એક વાંસ વહન કરે છે જેથી કાદવને બાજુએ ધકેલી શકાય.

ખેતીની સૌથી મોટી સમસ્યા પાણીમાં નીંદણની વ્યવસ્થા કરવાની છે. તે જાતે જ કરવાનું હોય છે. મખાનાઓને એક વાસણમાં એકત્રિત કરવામાં આવે છે અને કેટલાક ત્યાં જ છોડી દેવામાં આવે છે. આ કમળના બીજમાંથી મખાના કાઢવું એ પણ એક કળા છે. આ કૌશલ્ય હજુ પણ મિથિલા અને દરભંગાના મલ્લાહ (માછીમાર) સમુદાયના કેટલાક પરિવારોના હાથમાં છે. એક કિલો મખાનાની કિંમત 500 થી 1500 રૂપિયા છે. જેમ કોલસાની ખાણમાંથી નીકળતા હીરાની કિંમત ઉંચી હોઈ શકે છે, તેવી જ રીતે માખણની કિંમત પણ ઉંચી હોઈ શકે છે.