કોલ્હાપુરના હેરવાડ ગામની પહેલ, પતિના મૃત્યુ પછી આ દુષ્ટ પ્રથાનો આવ્યો અંત

મહારાષ્ટ્રના કોલ્હાપુર જિલ્લાના એક ગામે છત્રપતિ શાહુ મહારાજના પુણ્ય શતાબ્દી વર્ષમાં એક સારી પહેલ કરી છે. ગામમાં પતિના મૃત્યુ પછી 'વિધવા સંસ્કાર' પર પ્રતિબંધ મૂકવાનો ઠરાવ પસાર કરવામાં આવ્યો છે. અહીંના શિરોલ તાલુકામાં આવેલા હેરવાડ ગામમાં 4 મેના રોજ વિધવા મહિલાની બંગડીઓ તોડવા, તેના કપાળ પરથી 'કુમકુમ' (સિંદૂર) લૂછવાની અને તેના પતિના મૃત્યુ પછી મંગળસૂત્ર કાઢવાની પ્રથા પર પ્રતિબંધ મૂકતો ઠરાવ પસાર કરવામાં આવ્યો હતો.

સોલાપુરના કરમાલા તાલુકામાં મહાત્મા ફૂલે સમાજ સેવા મંડળના સંસ્થાપક અને પ્રમુખ પ્રમોદ ઝિંજાડેએ આ માટે પહેલ કરી હતી. તેમણે ગ્રામ પંચાયતને મહિલા સાથેની આ 'અપમાનજનક' પ્રથા પર પ્રતિબંધ મૂકવાનો ઠરાવ પસાર કરવા પ્રોત્સાહિત કર્યા. શાહુ મહારાજની 100મી પુણ્યતિથિ ઉજવી રહ્યા છીએ, જેમણે મહિલાઓની મુક્તિ માટે કામ કર્યું હતું. ત્યારે અમે અમારી દરખાસ્ત પર ખૂબ જ ગર્વ અનુભવીએ છીએ કારણ કે તેણે હેરવાડને અન્ય ગ્રામ પંચાયતો માટે મશાલ વાહક બનાવ્યું છે.

કોરોના રોગચાળાના પ્રથમ મોજા દરમિયાન તેમના સાથીદારનું હૃદયરોગના હુમલાથી મૃત્યુ થયું હતું. તેમના અંતિમ સંસ્કાર દરમિયાન તેમની પત્નીને બંગડીઓ તોડવા, મંગળસૂત્ર કાઢવા અને સાફ કરવા માટે દબાણ કરવામાં આવ્યું હતું. તે સમયે આ બધું થઈ રહ્યું હતું, ત્યારે દ્રશ્ય હૃદયદ્રાવક હતું. આનાથી મહિલાના દુઃખમાં વધારો થયો. આ જોઈને આવી પ્રથા બંધ કરવાનો નિર્ણય લીધો અને આ અંગે ગામના આગેવાનો અને પંચાયતોનો સંપર્ક કર્યો.