જાણો, ભીષ્મ દ્વાદશીની કથા અને તેનું ધાર્મિક મહત્વ

હિન્દી કેલેન્ડર મુજબ, ભીષ્મ અષ્ટમી માઘ મહિનામાં શુક્લ પક્ષની અષ્ટમીના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. તેના ચાર દિવસ પછી ભીષ્મ દ્વાદશી ઉજવવામાં આવે છે. ધાર્મિક ગ્રંથોમાં, માઘ મહિનાના શુક્લ પક્ષની અષ્ટમી અને દ્વાદશીના દિવસે ભીષ્મ પિતામહની પૂજા કરવાનો નિયમ છે.

તેનાથી ઘરમાં સુખ, સમૃદ્ધિ અને શાંતિ આવે છે. એવી માન્યતા છે કે દ્વાદશી તિથિ પર ભીષ્મ પિતામહની પૂજા કરવાથી પિતૃઓ પ્રસન્ન થાય છે અને સાધકને સુખ અને સૌભાગ્ય પ્રદાન કરે છે. આવો જાણીએ ભીષ્મ દ્વાદશીની કથા- મહાભારત કાળમાં ભીષ્મ પિતામહ કૌરવો વતી યુદ્ધના મેદાનમાં લડતા હતા. તેણે તીરંદાજીમાં નિપુણતા મેળવી હતી. તે જ સમયે, પાંડવોની બાજુથી, તેનો હરીફ અર્જુન હતો. જો કે, ભીષ્મ પિતામહને હરાવવાનું સરળ નહોતું. પાંડવોને ભીષ્મ પિતામહની નબળાઈની જાણ ન હતી. લાંબી તપાસ પછી પાંડવોને ભીષ્મ પિતામહની નબળાઈ વિશે ખબર પડી. એવું કહેવાય છે કે ભીષ્મ પિતામહે કોઈ સ્ત્રી પર હુમલો કર્યો ન હતો.

ભીષ્મ પિતામહ સામે કોઈ સ્ત્રી શસ્ત્ર લઈને ઊભી રહે તો ભીષ્મ પિતામહ હુમલો ન કરે. આ જાણીને પાંડવોએ શિખંડીને ભીષ્મ પિતામહની સામે મૂક્યો. યુદ્ધ સ્થળ પર શિખંડીને બાણના નિશાન પર ઊભેલા જોઈને ભીષ્મ પિતામહે તેના પર હુમલો કર્યો નહિ. અર્જુન પૂર્વ તરફથી આ તક શોધી રહ્યો હતો. તે જ સમયે અર્જુને ભીષ્મ પિતામહના શરીર પર બાણોનો વરસાદ કર્યો. જેનાથી ભીષ્મ પિતામહ ઘાયલ થયા હતા. જો કે, જ્યારે ભીષ્મ પિતામહ ઘાયલ થયા, તે સમયે સૂર્ય દક્ષિણાયન હતો. આ કારણે ભીષ્મ પિતામહે પોતાનો પ્રાણ છોડ્યો ન હતો. તીર પથારી પર આરામ કરી, સૂર્યના સૂર્યોદયની રાહ જોતો હતો. જ્યારે સૂર્ય ઉત્તરાયણ ફેરવ્યો, ત્યારે ભીષ્મ પિતામહે અષ્ટમી તારીખે પોતાનો પ્રાણ ત્યાગ કર્યો. ચાર દિવસ પછી દ્વાદશીની તિથિએ ભીષ્મ પિતામહની પૂજા કરવામાં આવી. બાદમાં માઘ મહિનામાં શુક્લ પક્ષની દ્વાદશી તિથિએ ભીષ્મ પિતામહની પૂજા કરવામાં આવે છે.