12 જ્યોતિર્લિંગોમાંનું એક માનવમાં આવે છે ઉજ્જૈનમાં સ્થિત મહાકાલેશ્વર મંદિર,વાંચો રોચક કથા

ઉજ્જૈનમાં સ્થિત મહાકાલેશ્વર મંદિર, આ મંદિરને 12 જ્યોતિર્લિંગોમાંનું એક માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ભગવાન શ્રી મહાકાલેશ્વર મંદિરના ગર્ભગૃહમાં બેસીને દક્ષિણમુખી મૃત્યુંજય સૃષ્ટિનો સંચાર કરે છે.

ઉજ્જૈન, તીર્થધામ મધ્યપ્રદેશના મધ્યમાં આવેલું છે. ઉજ્જૈન પાંચ હજાર વર્ષ જૂનું શહેર માનવામાં આવે છે. તે અવંતિ, અવંતિકા, ઉજ્જયિની, વિશાલા, નંદિની, અમરાવતી, પદ્માવતી, પ્રતિકલ્પ, કુશસ્થલી જેવા નામોથી ઓળખાય છે.

શિવપુરાણમાં એક દંતકથા અનુસાર, ઉજ્જયિનીના રહેવાસીઓ દુષણ નામના રાક્ષસના અત્યાચારથી ખૂબ જ પરેશાન હતા. પછી તે લોકોએ ભગવાન શિવની પ્રાર્થના કરી, તો તેમણે જ્યોતિના રૂપમાં પ્રગટ થઈને રાક્ષસનો વધ કર્યો. આ પછી, તેમના ભક્તોના આગ્રહથી ઉજ્જયિનીમાં સ્થાયી થયા, તેઓ ત્યાં લિંગના રૂપમાં પૂજનીય થયા.

મૃત્યુંજય મહાકાલેશ્વર કેમ કહેવાય છે :-

શ્રી મહાકાલેશ્વર પૃથ્વી જગતના રાજા છે. તમામ જ્યોતિર્લિંગોમાં, તે એકમાત્ર જ્યોતિર્લિંગ છે જે સમગ્ર પૃથ્વીના રાજા અને મૃત્યુના દેવતા મૃત્યુંજય મહાકાલ તરીકે પૂજનીય છે.

એવું માનવામાં આવે છે કે સમયની ગણતરીમાં શંખ યંત્રનું મહત્વ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે પૃથ્વીના કેન્દ્ર ઉજ્જૈનમાં આ શંકુ યંત્ર પર મહાકાલેશ્વર લિંગ સ્થિત છે. અહીંથી સમગ્ર પૃથ્વીનો સમયગાળો ગણવામાં આવે છે.

પુરાણો અનુસાર, શ્રી મહાકાલને સૌથી પ્રાચીન મંદિરોમાંનું એક માનવામાં આવે છે. શિવપુરાણ અનુસાર, શ્રી કૃષ્ણના પાલક નંદની આઠ પેઢીઓ પહેલા મહાકાલ અહીં નિવાસ કર્યો હતો. આ જ્યોતિર્લિંગ વિશે વેદ વ્યાસે મહાભારતમાં લખ્યું છે, કાલિદાસ, બાણભટ્ટ વગેરેએ પણ લખ્યું છે.

ઉજ્જૈનમાં બિરાજમાન મહાકાલ એક જ છે, પરંતુ તે પોતાના ભક્તોને અલગ-અલગ સ્વરૂપમાં દર્શન આપે છે. દર વર્ષે અને તહેવાર પ્રમાણે તેમનો શણગાર કરવામાં આવે છે. જેમ તે શિવરાત્રી પર વરરાજા બને છે તેમ શ્રાવણ મહિનામાં રાજા બને છે. દિવાળીમાં જ્યાં મહાકાલના આંગણાને દીવાઓથી સજાવવામાં શણગારવામાં આવે છે, હોળીમાં તેને ગુલાલથી રંગવામાં આવે છે. જ્યાં ઉનાળામાં મહાકાલના મસ્તકમાં ઘડામાંથી પાણી પડે છે, ત્યાં કારતક મહિનામાં ભગવાન વિષ્ણુ પાલખીમાં બેસીને સર્જનનું કાર્ય સોંપે છે. મહાકાલના દરેક સ્વરૂપને જોઈને વ્યક્તિ મોહિત થઈ જાય છે. અને ખાસ લોકો ભગવાન શિવ પ્રત્યેની આસ્થા અને વિશ્વાસ સાથે અહી અનેક વિધિ વિધાન કરવા આવે છે અને ખાસ શ્રદ્ધાળુઓ મહાકાલનાં ભસ્મઆરતીનાં દર્શન કરવા અચૂક પધારે છે.