ભારતમાં ડાયાબિટીસ એક કેન્સર બની રહ્યો છે, જાણો તેના કારણો અને નિવારણની પદ્ધતિઓ

ડાયાબિટીસનો રોગ દિવસેને દિવસે વકરી રહ્યો છે. વિશ્વભરમાં અડધા અબજથી વધુ લોકો ડાયાબિટીસથી પીડાય છે. 20 થી 79 વર્ષની વયના 463 મિલિયન લોકો ડાયાબિટીસથી પીડિત છે. આ વય જૂથમાં વિશ્વની વસ્તીના 9.3 ટકા છે. ચીન, ભારત અને અમેરિકામાં ડાયાબિટીસના પુખ્ત દર્દીઓની સંખ્યા સૌથી વધુ છે.

શરીરમાં ઈન્સ્યુલિનની ઉણપને કારણે ડાયાબિટીસ થાય છે. આ આનુવંશિકતા, વૃદ્ધત્વ અને સ્થૂળતાને કારણે છે. ભારત ડાયાબિટીસની વિશ્વ રાજધાની છે. કોરોના બાદ ભારત સહિત સમગ્ર વિશ્વમાં ડાયાબિટીસનું પ્રમાણ વધ્યું છે. ડાયાબિટીસથી બચવું જોઈએ. ત્યાગ ન કરવાના પરિણામો ખરાબ છે. ડાયાબિટીસની સમયસર સારવાર જરૂરી છે. એટલા માટે હેલ્થ ચેકઅપ ખૂબ જ જરૂરી છે. સમયાંતરે તપાસ જરૂરી છે. એકવાર તમને ડાયાબિટીસ થઈ જાય, તમારે તેની આડઅસરો વિશે જાગૃત રહેવાની જરૂર છે. માહિતીની સાથે સાથે કોઈ ગૂંચવણ ન થાય તેનું ધ્યાન રાખવું. જલદી આવું થાય, ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો. તમારે ડૉક્ટરની સલાહને અનુસરવી પડશે અને સ્વ-નિરીક્ષણ પણ જરૂરી છે. એટલે કે, ગ્લુકોમીટર વડે તમારું ગ્લુકોઝ અને ખાંડ તપાસો. અને શરીર ત્વચાની તપાસ કરતું રહે છે. ડાયાબિટીસ શરીરના ઘણા અંગોને અસર કરે છે અને કિડની, લીવરનું જોખમ વધારે છે. સાથે જ અન્ય રોગોની અસર પણ વધે છે. તેથી સ્વસ્થ જીવનશૈલી જરૂરી છે. જેમાં આહાર, વજનનું સંચાલન અને કસરત જરૂરી છે. બીજી બાજુ, જો તમને પ્રી-ડાયાબિટીસ છે, તો તમારે તમારી જીવનશૈલી બદલવી જોઈએ.

90 ટકા લોકોને ટાઇપ-2 ડાયાબિટીસ છે. તમારી જીવનશૈલીમાં ફેરફાર કરો. કસરત, શારીરિક પ્રવૃત્તિ વધારો. વર્કઆઉટ કરો, દિવસમાં ઓછામાં ઓછા 30 મિનિટ ચાલો. દસ હજાર ડગલાં ચાલો. ડાયાબિટીસને કારણે તે શરીરના અંગોને અસર કરી શકે છે. જો તેને કાબૂમાં ન રાખવામાં આવે તો તે આંખો, કિડની, હૃદય વગેરેને અસર કરે છે, જ્યારે તે આંખોને અસર કરે છે ત્યારે તેને રેટિનોપેથી કહેવામાં આવે છે. જ્યારે તે કિડનીમાં થાય છે, ત્યારે તેને નેફ્રોપથી કહેવામાં આવે છે. તેને સતત તપાસતા રહો. નાસ્તાના ખોરાક, વધુ તળેલા ખોરાક, ખાંડવાળા ખોરાક વગેરે ટાળો.

1. ડાયાબિટીસ વિશે કેવી રીતે જાણવું :-

- વધુ પડતી તરસ લાગવી, વધુ પડતો પેશાબ થવો, વજન ઘટવું, પગમાં નિષ્ક્રિયતા આવવી, ચેતા પર અસર થવી, ભૂખમાં વધારો થવો, ઘા રૂઝાવવામાં વિલંબ થવો, પગમાં કળતર, નબળાઈ

2. ભારતમાં ભયંકર રોગ :-

2019 સુધીમાં ભારતમાં ડાયાબિટીસના લગભગ 77 મિલિયન દર્દીઓ છે. જેમની સંખ્યા 2030 સુધીમાં 101 મિલિયન થઈ શકે છે, તો 2045 સુધીમાં આ આંકડો 134.2 મિલિયનને સ્પર્શી શકે છે. 20-79 વર્ષની વય જૂથમાં થતા ડાયાબિટીસના સંદર્ભમાં ભારત બીજા ક્રમે છે. ચીનમાં 2019 સુધીમાં 116.4 મિલિયન ડાયાબિટીસના દર્દીઓ છે. 2030 સુધીમાં, 140.5 મિલિયન દર્દીઓ હોઈ શકે છે અને 2045માં આ સંખ્યા વધીને 147.2 મિલિયન થઈ શકે છે. યુ.એસ.માં 2019 સુધીમાં 31 મિલિયન દર્દીઓ છે. 2030 સુધીમાં તે 34.4 મિલિયન થશે, પછી 2045 સુધીમાં તે 37.1 મિલિયન થઈ શકે છે. 65 વર્ષથી વધુ વયની વસ્તી વિશે વાત કરીએ તો, 2019 સુધીમાં, ભારતમાં 12.1 મિલિયન વસ્તી ડાયાબિટીસના નિયંત્રણ હેઠળ છે. તે જ સમયે, 18 મિલિયન 65 વર્ષની વસ્તી 2030 સુધીમાં આ રોગથી પીડિત હશે.

ડૉક્ટરોનું માનવું છે કે જો ડાયાબિટીસનું નિદાન થઈ જાય તો સમયસર તેનો ઈલાજ થઈ શકે છે. સારવાર, બદલાયેલી જીવનશૈલી અને નિયંત્રણથી વ્યક્તિ સ્વસ્થ જીવન જીવી શકે છે. પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં મોટી સમસ્યા એ છે કે ડાયાબિટીસના એક મોટા વર્ગનું નિદાન જ થતું નથી. ઇન્ટરનેશનલ ડાયાબિટીસ ફેડરેશનનો રિપોર્ટ પણ આ દિશામાં નિર્દેશ કરે છે. રિપોર્ટ અનુસાર ચીનમાં 65.2 મિલિયન લોકોને ખબર નથી કે તેમને ડાયાબિટીસ છે. ભારતમાં લગભગ 43.9 મિલિયન લોકોને ખબર નથી કે તેઓ ડાયાબિટીસથી પીડિત છે. એટલે કે લગભગ 57 ટકા વસ્તી એવી છે કે તેઓને પોતાને ડાયાબિટીસ હોવાની ખબર નથી. યુએસમાં આ આંકડો 11.8 મિલિયન છે.

3. ડાયાબિટીસને કારણે ઘણું નુકસાન :-

દક્ષિણ પૂર્વ એશિયા ક્ષેત્રમાં ભારત, બાંગ્લાદેશ અને શ્રીલંકા ડાયાબિટીસની વસ્તીના 98.9% હિસ્સો ધરાવે છે. દક્ષિણ પૂર્વ એશિયામાં, 2019 માં 20 થી 79 વર્ષની વય જૂથમાં 1.2 મિલિયન લોકો મૃત્યુ પામ્યા હતા. તેમાંથી 51.5 લોકોની ઉંમર 60 વર્ષથી ઓછી હતી. મોટાભાગના મૃત્યુ 50 થી 59 વર્ષની વય જૂથમાં થયા છે. તે આ પ્રદેશમાં મૃત્યુનું બીજું સૌથી મોટું કારણ હતું. ડાયાબિટીસના કારણે પુરૂષો કરતાં મહિલાઓના મૃત્યુ વધુ થયા છે. દક્ષિણ પૂર્વ એશિયા ક્ષેત્રમાં 643,400 સ્ત્રીઓ અને 507,000 પુરુષો મૃત્યુ પામ્યા. ભારતમાં ડાયાબિટીસ અને તેની આડ અસરોને કારણે 10 લાખથી વધુ લોકો મૃત્યુ પામ્યા છે.

દક્ષિણ પૂર્વ એશિયા ક્ષેત્રમાં 2019 માં ડાયાબિટીસ પર આરોગ્ય ખર્ચ લગભગ US$8.1 બિલિયન જેટલો હતો. જો કે, એવું માનવામાં આવે છે કે આ પ્રદેશમાં આવતા દાયકાઓમાં ડાયાબિટીસ પર આરોગ્ય ખર્ચમાં વધારો થશે. ઇન્ટરનેશનલ ડાયાબિટીસ ફેડરેશનના રિપોર્ટ અનુસાર, ડાયાબિટીસ પરનો ખર્ચ 2030માં વધીને US$10.1 બિલિયન અને 2045માં US$12.3 બિલિયન થઈ જશે.

4. ડાયાબિટીસ શું છે :-

ડાયાબિટીસને સામાન્ય રીતે મધુમેહ કહેવામાં આવે છે. આ એક એવો રોગ છે જેમાં લોહીમાં સુગરનું સ્તર વધી જાય છે. હાઈ બ્લડ સુગરના લક્ષણોમાં વારંવાર પેશાબ થવો, તરસમાં વધારો અને ભૂખમાં વધારો થાય છે. તે મૃત્યુનું આઠમું મુખ્ય કારણ છે અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં અંધત્વનું ત્રીજું મુખ્ય કારણ છે. આજકાલ પહેલા કરતા વધુ સંખ્યામાં યુવાનો અને બાળકો પણ ડાયાબિટીસથી પીડિત છે. ચોક્કસપણે તેનું મોટું કારણ ખાંડ, મેડા અને ચરબી રહિત ખાદ્ય ઉત્પાદનોમાં છેલ્લા 4-5 દાયકામાં થયેલા પ્રયોગો છે.

5. ડાયાબિટીસના પ્રકારો :-

પ્રકાર 1 ડાયાબિટીસ :-

પ્રકાર 1 ડાયાબિટીસ એ બાળપણ અથવા કિશોરાવસ્થામાં અચાનક ઇન્સ્યુલિન ઉત્પાદનના અભાવને કારણે થતો રોગ છે. આમાં, ઇન્સ્યુલિન હોર્મોનનું ઉત્પાદન સંપૂર્ણપણે બંધ થઈ જાય છે. આ ત્યારે થાય છે જ્યારે એન્ટિબોડીના કારણે બીટા કોષો સંપૂર્ણપણે કામ કરવાનું બંધ કરી દે છે. આવી સ્થિતિમાં, શરીરમાં ગ્લુકોઝની વધેલી માત્રાને નિયંત્રિત કરવા માટે ઇન્સ્યુલિનના ઇન્જેક્શનની જરૂર પડે છે. તેના દર્દીઓ બહુ ઓછા છે.

ડાયાબિટીસનો રોગ દિવસેને દિવસે વકરી રહ્યો છે. વિશ્વભરમાં અડધા અબજથી વધુ લોકો ડાયાબિટીસથી પીડાય છે.ટાઇપ 2 ડાયાબિટીસ સામાન્ય રીતે 30 વર્ષની ઉંમર પછી ધીમે ધીમે આગળ વધતો રોગ છે. આનાથી પ્રભાવિત મોટાભાગના લોકોનું વજન વધારે છે અથવા તેમને પેટની સ્થૂળતાની સમસ્યા છે. તે કેટલીકવાર આનુવંશિક હોય છે, ઘણા કિસ્સાઓમાં તે નબળી જીવનશૈલીથી સંબંધિત હોય છે. આમાં, ઇન્સ્યુલિન ઓછી માત્રામાં બને છે અથવા સ્વાદુપિંડ યોગ્ય રીતે કામ કરતું નથી. ડાયાબિટીસના 90% દર્દીઓ આ શ્રેણીમાં આવે છે. તેને કસરત, સંતુલિત આહાર અને દવાઓથી નિયંત્રણમાં રાખી શકાય છે.